به گزارش«رهوا».ماجرای دخالت سفارتخانههای غربی در ایران جزئی از تاریخ معاصر ایران است. از ماجرای دیگ پلوی سفارت انگلیس در انقلاب مشروطه تا کودتای رضاخانی و همین طور ماجرای ۲۸ مرداد و نیز دست و پا زدنهای سفارتخانههای آمریکا و انگلیس برای جلوگیری از وقوع انقلاب اسلامی ۵۷ نمونههای ملموسی از دخالتهای غربیها در برهههای مهم و حساس ایران است.
اما شاید مهمترین نمود رفتارهای اطلاعاتی سفارتخانههای اروپایی پس از انقلاب، مدیریت آنها در فتنه ۸۸ بوده است. حضور میدانی برخی سفرای اروپایی – که بعدها مشخص شد از اعضای ارشد سرویسهای اطلاعاتی کشورشان بودند- در تجمعات خیابانی، دستگاههای اطلاعاتی ایران را نسبت به توسعه فعالیتهای سفارتخانههای اروپایی در ایران هوشیار کرد به گونهای که با ایجاد حساسیت عمومی نسبت به تحرکات مشکوک عوامل سفارتخانهها و نیز با اعمال سیاستهای نظارتی، تا حدودی برخی فعالیتهای اطلاعاتی و جاسوسی عوامل سفارتخانهها محدود شد. با این حال اما طی سالهای اخیر و بویژه پس از توافق هستهای، تحرکات عوامل سفارتخانههای خارجی بویژه سفارتخانههای اروپایی در ایران شدت گرفته است. بویژه اینکه اکنون حضور نیروهای امنیتی در قالب دیپلماتهای سفارتخانهها، تشدید شده و تعداد کشورهایی که عوامل اطلاعاتی و امنیتی خود را در پوشش سفیر به ایران میفرستند، افزایش یافته است.
جمهوری اسلامی ایران اخیراً بر اساس اصل عمل متقابل ۲ مامور سفارت هلند در تهران را از ایران اخراج کرد. این اقدام ایران پس از آن انجام شد که وزیر کشور و وزیر خارجه و همینطور دادستان هلند در روند رسیدگی به پرونده مرگ صمدیکلاهی و احمد نیسی، اعتراف کردند هیچ سندی مبنی بر دست داشتن ایران در به هلاکت رسیدن این ۲ تروریست وجود ندارد.
هلندیها همچنین اذعان کردند ۲ دیپلمات سفارت ایران در هلند که خردادماه از هلند اخراج شدند هم هیچ نقشی در ماجرای مرگ کلاهی و نیسی نداشتند. با وجود اعتراف هلندیها و پس از تداوم انفعال و سکوت وزارت امور خارجه ایران، دستگاههای امنیتی به ریاست رئیسجمهور در قالب ابلاغیهای به محمدجواد ظریف دستور دادند ۲ مامور سفارت هلند در تهران را از کشور اخراج کند. محمدجواد ظریف و تیم او در وزارت خارجه از انتشار خبر اخراج این ۲ هلندی طفره رفته و این خبر را اعلام نکردند.
اما پس از اعلان این موضوع توسط وزارت خارجه هلند، وزارت امور خارجه ایران این موضوع را تایید کرد ولی ظریف گفت اخراج این ۲ هلندی به او ابلاغ شده بود. وزارت خارجه هلند در خبری که درباره اخراج این ۲ هلندی از ایران منتشر کرده بود؛ اعلام کرد این ۲ نفر دیپلمات بودند. بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران که حالا به عنوان سفیر ایران در فرانسه شناخته میشود نیز در تایید این خبر گفته بود این ۲ هلندی دیپلمات بودند. با این حال اما پیگیریهای «وطنامروز» نشان داد ۲ هلندی اخراجشده دیپلمات نبودند.
اخراج پرستوها
در حالی که هم وزارت خارجه هلند و هم سخنگوی وزارت امور خارجه ایران اعلام کردند ۲ هلندی اخراج شده، دیپلمات بودند اما «وطنامروز» ۱۵ اسفندماه در گزارشی خبر داد ۲ هلندی اخراجشده ماموران اطلاعاتی هلندی بودند که در پوشش دیپلماتیک فعالیت میکردند. اما تمرکز این ماموران اطلاعاتی هلندی در سفارت هلند در ایران روی چه موضوعاتی بوده است. خبرنگار «وطنامروز» در پیگیری این موضوع، به اطلاعات قابل تاملی رسیده است. بر اساس اطلاعات بهدست آمده، ۲ هلندی اخراج شده، ۲ زن بودهاند. اسامی این ۲ زن نیز به دلیل ملاحظات موجود دیپلماتیک و امنیتی منتشر نمیشود. اما فعالیت این ۲ مامور اطلاعاتی در قالب دیپلماتهای هلندی چه بوده است. بر اساس این گزارش، عمده فعالیت این ۲ زن ارتباطگیری و اغفال دیپلماتهای دیگر کشورها در میهمانیهای سفارتخانههای مستقر در تهران بوده است.
جالب اینکه وزارت خارجه هلند از اعلام این خبر خودداری کرده است. البته سفارت هلند در تهران از آن دست سفارتخانههایی بوده که طی سالهای اخیر توجه دستگاههای امنیتی را به خود معطوف کرده است. «وطنامروز» ۱۱ تیرماه ۱۳۹۷ در گزارشی با عنوان «هلند پایگاه ضدانقلاب» به برخی عناصر مشکوک و امنیتی در قالب دیپلمات در این سفارتخانه اشاره کرد.
یکی از افراد مورد اشاره، رایزن مالی این سفارتخانه بود که در حوزه FATF تخصص و فعالیت داشت. نکته بسیار قابل تامل اینکه پس از انتشار این گزارش «وطنامروز» و اشاره به این فرد، او کمی بعد خاک ایران را ترک کرد و ماموریتش در سفارت هلند در تهران به اتمام رسید! نفر دومی که در این گزارش به آن اشاره شد؛ خانم اویکا ایبن نفر دوم سفارت هلند در تهران بود. او یک یهودی است و ارتباطات و رفتوآمدهای زیادی به تلآویو دارد.
جاسوسی در عالیترین سطح دیپلماتیک
ماجرای حضور ماموران امنیتی و اطلاعاتی خارجی در پوشش دیپلماتهای مسؤول در سفارتخانههای آن کشورها در ایران، طی سالهای اخیر با تغییرات قابل توجهی همراه بوده است. آن چیزی که در سالهای اخیر بیشتر دیده شده، فرستادن ماموران اطلاعاتی به ایران با پوشش «سفیر» است. یعنی عالیترین سطح دیپلماتیک در سفارتخانهها! جالبتر اینکه برخی از این سفرای اروپایی، ماموران معروف و نشاندار اطلاعاتی کشورشان هستند. یکی از این موارد «میشائیل کلور برشتولد» سفیر آلمان در تهران است. او یکی از ماموران ارشد سرویس جاسوسی آلمان است، البته این موضوع پنهانی نیست.
«وطنامروز» ۸ آذر امسال با انتشار گزارشی، توضیحاتی درباره این مامور ارشد سرویس امنیتی آلمان ارائه کرد. بر اساس این گزارش، میشائیل کلور برشتولد از اعضای سازمان جاسوسی آلمان است. برشتولد یکی از افسران سرویس اطلاعات و امنیت برونمرزی کشور آلمان یا همان BND است که ۲۸ سال با پوشش دیپلماتیک برای این سرویس فعالیت کرده است. او در مقطعی معاون رئیس سازمان اطلاعات آلمان هم بوده است. عمده مسؤولیتهای میشائیل برشتولد در وزارت خارجه آلمان نیز مسائل امنیتی بوده است و همین موضوع کارویژه این مهره اطلاعاتی – امنیتی برای آلمانها را مشخص میکند. اما نکته قابل تامل درباره برشتولد، روابط نزدیک او با موساد است. برشتولد از افسران ارشد اطلاعاتی آلمان است که حلقههای مشترک با سرویس جاسوسی رژیم صهیونیستی را رهبری کرده و چند سال نیز به عنوان دیپلمات در سفارت آلمان در تلآویو بوده است. برشتولد اما حالا در بالاترین سطح از ماموریتهای دیپلماتیک خود قرار دارد. او اگر در تلآویو به عنوان یک دیپلمات فعال بوده، حالا در تهران به عنوان سفیر آلمان، دست بازتری برای پیگیری اقدامات خود دارد.
جاسوسی سفرای فرانسه، استرالیا و دانمارک
حضور مهرههای امنیتی و جاسوسها در پوشش سفیر در تهران، تنها به میشائیل کلور برشتولد محدود نمیشود. طی سالهای اخیر مناسبات دیپلماتیک برخی اروپاییها با ایران به گونهای بوده که آنها توانستهاند مهرههای امنیتی و جاسوسهای خود را به عنوان سفیر به ایران بفرستند. منابع خبری گزارش دادهاند فیلیپ تیهبو، سفیر جدید فرانسه در ایران نیز یکی از ماموران ارشد سرویس جاسوسی فرانسه است. پس از چند ماه تصمیم دولت فرانسه برای عدم معرفی سفیر جدید برای ایران و نیز نپذیرفتن سفیر جدید ایران در پاریس، حالا فرانسویها نهایتاً مجاب به تبادل سفیر با ایران شدهاند، البته تبادل جاسوس ارشد با سفیر! عمده ماموریت فیلیپ تیهبو در آژانس بینالمللی انرژی اتمی بوده است. اما حضور این مامور اطلاعاتی فرانسوی در آژانس بینالمللی انرژی اتمی چه ارتباطی به حضور او در ایران به عنوان سفیر دارد؟ جواب این سوال مشخص است.
کما اینکه ماموریتهای دیپلماتیک فیلیپ تیهبو قبل از حضور در ایران در کرهشمالی و پاکستان، ۲ کشور اتمی بوده است! به عبارتی جاسوس فرانسویها در آژانس بینالمللی انرژی اتمی، پیش از این سفیر فرانسه در کرهشمالی میشود، آنگاه به عنوان سفیر راهی پاکستان شده و حالا به عنوان سفیر به ایران میآید. یک جاسوس با تخصص هستهای، در ۳ کشور هستهای و در پوشش سفیر چه میکند؟! اینکه آلمان و فرانسه ۲ کشور عضو برجام، جاسوسان ارشد خود را به عنوان سفیر به تهران فرستادهاند بسیار قابل تامل است. با این حال اما سفرای جاسوس در تهران، به سفرای آلمان و فرانسه محدود نمیشوند. بر اساس اطلاعات بهدست آمده، ایان دیوید بیگز، سفیر استرالیا در ایران نیز یکی دیگر از سفرایی است که همکار سرویسهای جاسوسی و اطلاعاتی است. او از مردادماه ۱۳۹۵ به عنوان سفیر استرالیا به ایران آمده است. مورد دیگر نیز دنی عنان، سفیر دانمارک در تهران است. دنی عنان مهرماه ۱۳۹۴ به عنوان سفیر دانمارک به ایران آمد و تاکنون به بهانههای مراودات اقتصادی، سفرهایی به برخی نقاط کشور داشته است. در این میان البته سفارت انگلیس یک مورد بسیار ویژه است.
نقش انگلیسیها در فتنه ۸۸ یک نقش بسیار برجسته بود و به نوعی وظیفه رهبری فتنهگران را بر عهده داشتند. اعترافات حسین رسام در دادگاه درباره روش انگلیسیها برای جمعآوری اطلاعات و عملیات در ایران به اندازه کافی گویای بسیاری از واقعیتهاست. با این حال اما طی سالهای اخیر و پس از بازگشت سفیر انگلیس به تهران، ماجرای انتقال تجهیزات فوقپیشرفته جاسوسی به سفارت انگلیس مورد توجه نهادهای اطلاعاتی و امنیتی قرار گرفت. تجهیزات بسیار پیشرفتهای که در حوزه شنود یک نسخه پیشرو بود. یک سفارتخانه در ایران چرا باید چنین تجهیزات پیشرفته جاسوسی را در ساختمان سفارت خود قرار دهد؟ به غیر از استفاده از تجهیزات فوقپیشرفته، انگلیسیها پس از فتنه ۸۸ مقداری محتاطانهتر از گذشته در حوزه میدانی عمل میکنند.
به عنوان نمونه آنها بخش اصلی جمعآوری اطلاعات را به کارمندان ایرانی خود سپردهاند. با این حال بر اساس برخی اخبار دریافتی، هماکنون دستکم ۳ مامور اطلاعاتی ویژه در پوشش دیپلمات در سفارت انگلیس در تهران فعالیت میکنند. البته سوابق رابرت مک ایر، سفیر انگلیس در ایران و حضور او در وزارت دفاع انگلستان و نقش وی در پروژههایی مانند زندانهای CIA در اروپا و نیز موضوع نیروهای وِزه در آفریقا و… نشان میدهد انگلیسیها تمایل دارند او را یک دیپلمات با سوابق دفاعی و نظامی نشان دهند. هرچند بر اساس برخی اطلاعات بهدست آمده، مک ایر همکاریهای بسیار گستردهای با MI6 داشته است.
جولان جاسوسان
حضور جاسوسان غربی در تهران با یک ترافیک عجیب مواجه شده است، البته سایر کشورها نیز عوامل اطلاعاتی خود را در پوشش دیپلمات به تهران میفرستند بهگونهای که برخی گزارشهای امنیتی میگویند در حال حاضر دستکم ۲۰ درصد عوامل خارجی سفارتخانهها در تهران، یا عضو سرویسهای اطلاعاتی کشور خود هستند یا با این سرویسها به صورت مستمر همکاری میکنند.