به گزارش«رهوا».طی ماههای گذشته تعداد بسیاری از اکانتهای کاربران ایرانی شبکههای اجتماعی توییتر، اینستاگرام و فیسبوک مسدود شدند و یا بهحالت تعلیق درآمدند که دلیل مسدودسازی این اکانتها از سوی این شبکهها جعلی بودن و رفتارهای هماهنگ نامعتبر ذکر شد.
ااما بهتازگی گزارشی از سوی مرکز حاکمیتی DFRLab (مرکز تحقیقات جرمیابی دیجیتال آمریکا) در مورد صفحات ایرانی در فیسبوک منتشر شده است که نشان میدهد دلیل مسدودسازی و تعلیق اکانتهای ایرانی نه آن ادعای مطرحشده از سوی مدیران شبکههای اجتماعی؛ بلکه اثرگذاری این اکانتهاست.
تحلیل میزان اثر ۱۰ صفحه مطرح مسدودشده که دارای بیشترین بازدید و تأثیر بودند.
بنا بر این گزارش، فیسبوک ۷۸۳ منبع اعم از صفحات، گروه و حسابهای کاربری را که با شبکههای ایرانی همکاری داشتند، بهعلت “نشر هماهنگ اخبار و اطلاعات غیرواقعی” مسدود کرد. این شبکهها کاربران مختلفی را در چندین کشور دنیا هدف قرار داده بودند و مطالب خود را حداقل به ۸ زبان مختلف منتشر میکردند.
مرکز تحقیقات جرمیابی دیجیتال در گزارش خود عنوان میکند که فیسبوک پیش از اجرای عملیات مسدودسازی اطلاعات ۹۷ صفحه باقیمانده را در اختیار این مرکز قرار داده است که این صفحات در سالهای ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۸ ایجاد شده و ۳۸ صفحه بیش از ۵ سال فعال بودند و در مجموع صفحات تقریباً ۲ و نیم میلیون مخاطب داشتند که ۱٫۹۵ میلیون نفر از مخاطبان تکراری نبودند. بیشتر صفحات به زبانهای عربی، انگلیسی، فرانسه و عبری و برخی هم به زبانهای فارسی و اسپانیولی مطلب منتشر میکردند. میزان فعالیت همه صفحات شبیه به هم نبود. برخی ۲۵۰ هزار مخاطب داشتند در حالیکه بیشتر آنها (۶۶ صفحه از ۹۷ صفحه) کمتر از ۱۰ هزار مخاطب داشتند.
همچنین در این گزارش آمده است که دستکم یکی از این صفحات در یکی از محتواهایش اعلام کرده بود که پیش از این صفحه مشابه دیگری در فیسبوک داشته که مسدود شده بود. این صفحه در عرض یک سال، ۳ بار بسته شده و توانسته بود در دور آخر فعالیتش ۳۰ هزار مخاطب برای خود جمع کند.
در گزارش این مرکز آمده است که ۵ صفحه هم به جنبشهای اجتماعی با محور پوشش اخبار درگیری فلسطینیان با اسرائیل اختصاص داشت و هدایت کمپینهای فلسطینی را بهعهده گرفته بود. دو صفحه به زبان فرانسه و دو صفحه به زبان انگلیسی و یک صفحه به زبان اسپانیایی مطلب منتشر میکردند. عمده مطالب این صفحات، در حمایت از فلسطینیان بود. یکی از این صفحات که به زبان اسپانیایی مطلب منتشر میکرد، ۱۰ هزار مخاطب داشت و تصویر زمینه این صفحه تشویق به تحریم اسرائیل و برندهای معروف آمریکایی، فرانسوی، اسرائیلی و… بود. دو صفحه دیگری که فرانسویزبان بودند، غالباً انعکاسدهنده رفتارهای ضداسرائیلی بودند.
بازنشر مطالب صفحه BarackObama.ir توسط ۱۷۰هزار نفر در یک روز. ۴۲هزار کامنت در همین روز روی مطالب این صفحه.
این گزارش همچنین میافزاید که ۵ صفحه نیز به زبان عبری فعالیت میکردند که غالباً تصاویر و کارتونهای ضداسرائیلی و سیاسی منتشر میکردند. سایر صفحات، محتوای وبسایتهایی نظیر تایمز تلآویو را که ضدیهود است، منتشر میکردند. ۹ صفحه از صفحات مذکور، مطالبی درباره عربستان سعودی منتشر میکردند. صفحه NO2al.saud بیشترین تعداد مخاطب را داشت و از ایران، سوریه و ترکیه هدایت میشد. این صفحه به انتشار مطالبی درباره تنشهای مداوم عربستان و ایران میپرداخت و همراه با صفحه دیگری تصاویری فوتوشاپی علیه عربستان منتشر میکرد. در این گزارش همچنین قید شده است که یکی از صفحات مسدودشده علیه سازمان مجاهدین خلق بوده است.
نتیجهگیری این گزارش گویای دلیل بسته شدن اکانتهای ایرانی در فیسبوک و همچنین دیگر شبکههای اجتماعی است. مرکز تحقیقات جرمیابی دیجیتال بهصراحت عنوان کرده است “شبکهای که توسط فیسبوک شناسایی و مسدود شد، یک کمپین اثرگذاری اجتماعی بود. صفحات مرتبط با این شبکه، مخاطبان خود را از طریق نشر پیامهای تصویری جذب میکردند و پیامهایی شدیداً در حمایت از ایران منتشر میکردند و سعی داشتند تا مخاطبان را از کشورهایی جذب کنند که ایران درصدد اثرگذاری بر آن کشورها بود.