به گزارش«رهوا»، درحالی که اکنون همه جهان تحولات جاری میان روسیه و اوکراین را پیگیری می‌کنند، یکی از مهم‌ترین نگرانی‌هایی که در بحبوحه این اتفاقات، در ذهن مقامات کشورهای هم‌پیمان آمریکا در سراسر جهان وجود دارد این است که آیا واقعا سقوط، پایان کار همه کسانی است که روی آمریکا حساب باز کرده بودند؟

وقتی آمریکا اوکراین را در باتلاق رها می‌کند

حمله روسیه به اوکراین که «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری روسیه آن را «عملیات نظامی ویژه» خوانده در پی سال‌ها تقابل روسیه و غرب بر سر اوکراین روی داده است. غربی‌ها در سال‌های اخیر با آغوش باز از اوکراین استقبال کرده و زمینه را برای پذیرش این کشور در ناتو فراهم می‌کردند، اما روسیه بارها قویا هشدار داده بود که گسترش ناتو به اوکراین، خط قرمز این کشور است.

اوکراین و کشورهای غربی در چند ماه اخیر روسیه را متهم می‌کردند که قصد حمله به این کشور را دارد. با این حال روسیه این ادعا را رد و در مقابل، اوکراین را به‌خاطر رفتارهای تحریک‌آمیز محکوم می‌کرد. در نهایت پوتین پنجشنبه دستور عملیات ویژه نظامی را  صادر و اعلام کرد: «به همین‌خاطر، ‌ما برای غیرنظامی‌سازی و غیرنازی‌سازی اوکراین اقدام می‌کنیم. ما نمی‌توانیم با تهدیدهایی که از قلمروی اوکراین مدرن نشأت می‌گیرد، احساس امنیت و پیشرفت کنیم و به زندگی ادامه بدهیم.»

جدا از تحولات جاری میان روسیه و اوکراین و سرنوشت آنها، مسئله‌ای که اوکراینی‌ها را سردرگم کرده این است که آمریکا و کشورهای غربی که همواره در صدد تحریک اوکراین علیه مسکو بودند و عامل وقوع این جنگ شدند، اکنون این کشور را تنها گذاشته و تنها اقدام عملی آنها علیه حمله اخیر روسیه به اوکراین، وضع تحریم علیه افراد و نهادهایی در روسیه بوده است.

چند درس عبرتی که کشورهای عربی باید از بحران اوکراین بگیرند

در این بین کشورهای عربی منطقه غرب آسیا همچون عربستان و امارات از جمله مهمترین متحدان ایالات متحده در منطقه به شمار می‌روند که زنگ خطر برای آنها از زمان شکست آمریکا در افغانستان و خروج از این کشور در اواسط ۲۰۲۱، به صدا درآمد. بعد از سناریو فاجعه‌بار آمریکا در افغانستان مهم‌ترین درس عبرت‌هایی که سایر متحدان واشنگتن از جمله اعراب باید بگیرند به شکل زیر است:

– اولین درسی که کشورهای عربی باید از تحولات اوکراین بگیرند آن است که اکنون جهان وارد مرحله جدیدی شده که در آن  گزینه‌های نظامی روی میز بوده و  مهم‌تر از همه در این مرحله آمریکا تصمیم به عقب نشینی نظامی گرفته است؛ جایی که این کشور در سال ۲۰۲۱ با یک شکست مفتضحانه از افغانستان خارج شد و همچنین در روابط  خود با کشورهای عربی منطقه ثابت کرد که تنها به منافع خودش می‌اندیشد.

 جنگ یمن یکی از مهمترین تحولاتی است که ثابت می‌کند کشورهای عربی از جمله عربستان سعودی و امارات متحده عربی که حساب زیادی روی واشنگتن باز کرده‌اند خیلی نمی‌توانند امیدوار به حمایت‌های ایالات متحده باشند؛ جایی که بعد از حملات موشکی مکرر جنبش انصارالله یمن به عمق عربستان و امارات، آمریکا نتوانست کاری برای این کشورها و حفظ امنیت آنها انجام دهد.

–  درس دومی که اعراب باید در این مرحله بگیرند آن است که آمریکا با وجود وعده‌های فراوانی که به اوکراین داده بود؛ اما از تقابل مستقیم با روسیه در این تحولات خودداری می‌کند. درواقع آمریکا  برای رویارویی با روسیه و تحقق اهداف خود در این زمینه، از کشورها و دولت‌های کوچکی استفاده می‌کند که هنوز در توهم قدرتمندی ایالات متحده هستند؛ نمونه بارز در این زمینه  اتفاقی است که امروز برای اوکراین افتاده است. مشابه این اتفاق در سال ۲۰۰۸ برای گرجستان نیز افتاد؛ جایی که این کشور وعده‌ها و ادعاهای آمریکا را باور کرده بود و در مقابل روسیه قرار گرفت.

صدام حسین، دیکتاتور پیشین عراق که غرب آن را به انواع سلاح حتی شیمیایی برای حمله به ایران مسلح کرد، توسط سربازان آمریکایی به شکلی ذلت بار از حفره بیرون آورده، دستگیر و اعدام شد. افغانستان که ۲۰ سال توسط آمریکا اشغال شد اما واشنگتن همپیمانانش در این کشور را تنها گذاشت و به  شیوه ذلت بار فرار کرد.

همچنین ترکیه نیز  در موضع گیری خود علیه نقش روسیه در سوریه به جایی نرسید و آمریکا همه متحدان خود را در این زمینه رها کرد تا در برابر  آتش خشم روسی‌ها قرار بگیرند.

بسیاری از کارشناسان معتقدند که وضعیت امروز اوکراین  نتیجه عملی سقوط سراب آمریکایی را نشان می‌دهد؛ جایی که واشنگتن صراحتا اعلام کرده  تنها در چارچوب ناتو مداخله نظامی خواهد کرد. به این صورت که  اگر یکی از کشورهای عضو ناتو در معرض خطر جنگ قرار بگیرد  سایر اعضا نیز اقدام به مداخله نظامی می‌کنند.  بنابراین از آنجایی که  کشورهای عربی نیز مانند اوکراین عضو ناتو نیستند، اگر هر یک از این طرف‌ها در معرض هرگونه جنگی قرار بگیرند نباید امیدی به کمک‌های آمریکا و اروپا داشته باشند.

– درس سوم برای اعراب در این مرحله این است که چارچوبی که واشنگتن برای مقابله با محور مخالف خود از جمله روسیه و ایران و چین و سوریه  ترسیم کرده صرفا برپایه اعمال یک سری تحریم‌هاست و هر زمانی که هر کشوری به زعم خود خطوط قرمز آمریکا را رد کند تحت تحریم قرار می‌گیرد  و این کشور هیچ گزینه دیگری برای مقابله با مخالفانش ندارد.  بر همین اساس ناظران امور تاکید می‌کنند هر کسی که با حساب کردن روی کمک‌های نظامی آمریکا و مداخله نظامی این کشور،  در صف رویارویی با مخالفان واشنگتن قرار بگیرد یک اقدام  احمقانه انجام داده است؛ چرا که تنها سلاح ایالات متحده یعنی تحریم‌ها نیز تاکنون تاثیری بر مخالفانش نداشته  و در تحقق هیچ یک از اهداف آمریکا موفق نبوده است.

این یک هشدار بزرگ برای کشورهای عربی است که روی  کمک‌های آمریکا حساب کرده‌اند.  بسیاری از کارشناسان امور منطقه همچنین معتقدند اشتباه بزرگ اعراب در این زمینه  باور کردن دروغ‌های فریبنده آمریکا و رژیم صهیونیستی در خصوص «ایران هراسی» است؛ درحالی که ایران همواره بر حسن همجواری تاکید دارد و اعلام کرده که در موضع دشمنی با هیچ کشور عربی نبوده و تنها اسرائیل را در منطقه، دشمن می‌داند.

بر این اساس کارشناسان معتقدند اتفاقی که برای اوکراین بعد از رفتارهای تحریک آمیز آن علیه روسیه رخ داد ممکن است برای کشورهای عربی در منطقه نیز رخ دهد؛  جایی که رژیم‌های سازشکار عربی تحریک به رویارویی با محور مقاومت شوند و در آن زمان بدتر از سناریو بحران اوکراین برای این کشورها رقم خواهد خورد. در این شرایط حداکثر کاری که واشنگتن می‌تواند برای کشورهای عربی انجام دهد اعمال تحریم علیه کشورهای عضو محور مقاومت است؛  تحریم‌هایی که از دهه‌های گذشته تاکنون ناکارآمد بودن خود را ثابت کرده‌اند.

– اما عده‌ای از تحلیلگران بر این باورند چهارمین درسی که باید از تحولات اوکراین گرفته شود مربوط به رژیم اشغالگر صهیونیستی است؛ چرا که وضعیت این رژیم به مراتب بدتر از اوکراین است و با توجه به اتفاقاتی که در سوریه می‌افتد و موضع روسیه در قبال تجاوزات رژیم صهیونیستی علیه دمشق،  مشخص نیست که صهیونیست‌ها در معرض چه سناریویی قرار بگیرند.

بحران اوکراین و نگرانی بزرگ اسرائیل

البته نمی‌توان نوع روابط ایالات متحده با رژیم صهیونیستی را در رده مناسبات واشنگتن با کشورهای عربی قرار داد؛ چرا که آمریکا همواره بر تامین منافع و امنیت اسرائیل در منطقه تاکید دارد. اما بسیاری معتقدند اکنون شرایط و سیاست آمریکا به گونه‌ای است که حتی تل‌آویو نیز نمی‌تواند با خیال راحت و به امید حمایت آمریکا وارد هرگونه درگیری شود؛ زیرا خود صهیونیست‌ها معتقدند که آمریکا حتی اگر بخواهد نیز فاقد چنین قدرتی است.

در همین زمینه محافل امنیتی و سیاسی و همچنین کارشناسان رژیم صهیونیستی که بعد از شکست آمریکا در افغانستان به شدت درباره تکرار سناریوی کابل برای تل‌آویو ابراز نگرانی کرده بودند در حال حاضر نیز در صدد بررسی این مسئله هستند که آیا در صورت وقوع هرگونه جنگی در آینده برای اسرائیل، صهیونیست‌ها می‌توانند به آمریکا به عنوان یک متحد واقعی تکیه کنند؟

«رون بن یشای»  تحلیلگر روزنامه صهیونیستی یدیعوت آحارانوت در این چارچوب تاکید می‌کند که سخنان «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا باید اسرائیل را نگران کند که در صورت وقوع هر جنگی آمریکا چه  پیشنهادی به تل‌آویو خواهد داد؟

«تسفی یحزقیلی» تحلیلگر ارشد امور سیاسی کانال سیزدهم تلویزیون رژیم صهیونیستی درباره تأثیرگذاری جنگ اوکراین بر خاورمیانه گفت: این جنگ ضعف غرب را در حمایت از متحدانش به‌ویژه حمایت نظامی از آنها برای همگان نمایان کرد. جنگ اوکراین ثابت کرد که ایالات متحده چقدر ضعیف است.

روزنامه هاآرتص، دیگر رسانه رژیم صهیونیستی هم در گزارشی تحلیلی از اوضاع رژیم اسرائیل در سایه تحولات جنگ اوکراین تأکید کرد که نهادهای امنیتی و اطلاعاتی اسرائیل به‌شدت از بازخوردهای این جنگ نگران هستند و ترس آن را دارند که روس‌ها بعد از پایان این جنگ به تسویه‌حساب با طرف‌‌هایی بپردازند که با آنها همراهی نکرده‌اند.

صهیونیست‌ها همچنین نگرانی تقویت همکاری ایران و روسیه نیز هستند. روزنامه هآرتص با استناد به ارزیابی‌های نهادهای نظامی و امنیتی رژیم صهیونیستی تأکید کرد: حوادث اخیر می‌تواند منجر به گرایش متقابل روسیه و ایران به یکدیگر شود و آنها بیش از گذشته در زمینه‌های سیاسی و نظامی به یکدیگر نزدیک شوند، همچنین تحریم‌های تجاری اعمال‌شده علیه منابع انرژی روسیه، پوتین را بر آن خواهد داشت تا همکاری بیشتری با ایران داشته باشد.

موارد فوق نشان می‌دهد همه کشورهایی که حتی ثروت و قدرت نیز داشتند بعد از اعتماد به آمریکا چیزی جز سقوط و شکست نصیبشان نشد؛ درحالی که می‌بینیم امروز در کشوری مانند یمن که در بحرانی‌ترین وضعیت به سر می‌برد، ارتش و کمیته‌های مردمی این کشور در میان محاصره همه جانبه ائتلاف متجاوز آمریکایی-سعودی، با تکیه به توانایی‌های خود بیش از ۷ سال از کشورشان دفاع کرده و در برابر تجاوزات دشمن ایستادند؛ جایی که ائتلاف متجاوز با انواع تسلیحات آمریکایی قدرت رویارویی با موشک‌های یمنی را ندارد.