به گزارش«رهوا».یک سخنگوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دیروز در واکنش به شروع غنی‌سازی ۲۰ درصدی ایران در سایت فردو گفت: «بازرسان آژانس بر فعالیت‌های غنی‌سازی در تأسیسات غنی‌سازی سوخت فردو نظارت داشته‌اند» تا تلویحاً شروع غنی‌سازی ایران را تأیید کرده باشد. البته چند ساعت بعد، کاظم غریب آبادی نماینده ایران در وین هم تأیید کرد که آژانس آغاز غنی‌سازی ۲۰ درصد را تأیید کرده است. غریب‌آبادی گفت که آژانس گزارش کرده بازرسان آژانس مهر و موم یک سیلندر ۲/ ۱۳۷ کیلوگرمی اورانیوم ۱/ ۴ درصد را برداشته و این سیلندر به خط تولید وصل و تولید اورانیوم تا غنای ۲۰ درصد از سوی ایران شروع شد. اولین واکنش به شروع غنی‌سازی فردو را اروپاییان ابراز کردند. اتحادیه اروپایی در بیانیه خود گفته که این اقدام ایران «عزیمت قابل‌ملاحظه‌ای» از توافق هسته‌ای است. به گزارش «جوان» به نقل از خبرگزاری فرانسه، پیتر استانو، سخنگوی اتحادیه اروپا البته تا زمان تنظیم این خبر به همین میزان بسنده کرد. استانو گفته است: «اگر این اعلام (ایران) اجرایی شود، شامل عزیمت قابل ملاحظه‌ای از تعهدات ایران بر اساس برجام است.» او تأکید کرده که این کار ایران «اثر اشاعه هسته‌ای جدی» خواهد داشت.

بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، دومین نفری بود که به غنی‌سازی ایران واکنش نشان داد و گفت که افزایش غنی‌سازی اورانیوم در ایران نقض پایبندی‌های قبلی و نشان‌دهنده نیت این کشور برای تولید سلاح هسته‌ای است. او در ادامه گفت: اسرائیل به ایران اجازه نخواهد داد که به سلاح هسته‌ای دست یابد. روس‌ها در این بین واکنشی متفاوت نشان دادند. «میخاییل اولیانوف» نماینده روسیه در نهاد‌های بین‌المللی در وین، رساندن غنی‌سازی اورانیوم به ۲۰ درصد را قابل پیش‌بینی توصیف کرد و «اینکه ایران اعلام کرد به غنی‌سازی اورانیوم در سطح ۲۰ درصد ادامه می‌دهد، خبر فوری نیست. این گام با توجه به قوانین تصویب شده در مجلس ایران قابل پیش‌بینی بود.» اولیانوف افزود: «نکته اصلی اینجا است که با توجه به احتمال عادی شدن اوضاع پیرامون برجام، این اقدام قابل برگشت است.»

عاقبت ترامپ

ایران شروع غنی‌سازی ۲۰ درصدی را به فاصله دو هفته مانده به خروج ترامپ از کاخ سفید و همزمان با تشدید تنش‌ها در منطقه اعلام کرده است؛ تحولی که باعث شد سی‌ان‌ان دیروز بنویسد: «ساز‌وکار فشار حداکثری هیچ یک از خواسته‌های ایالات متحده را برآورده نکرد و توانایی هسته‌ای ایران افزایش یافته و مجلس این کشور دستور غنی‌سازی ۲۰ درصدی را داده که بسیار بیشتر از سقف غنی‌سازی ۶۷/ ۳ درصدی توافق هسته‌ای است.»

‌سی‌ان‌ان گزارش کرد: «راهبرد ترامپ در مورد ایران یک شکست بود. در سالگرد ترور (سردار) قاسم سلیمانی، ایالات متحده بمب‌افکن‌هایی را به منطقه اعزام کرد.» مقامات دفاعی امریکا به سی‌ان‌ان گفتند: «اطلاعات نشان می‌دهد که ایران موشک‌های بالستیک کوتاه‌برد را به عراق منتقل کرده است. ترور (سردار) سلیمانی و عوامل خطر همراه با آن نشان می‌دهد که راهبرد ترامپ در برابر ایران چقدر بد عمل کرده است. در حالی که این ترور یک بازیگر را از صحنه خارج کرد، اما جلوی پیشروی ایران را نگرفت.»

پیامی به بایدن

گسترش فعالیت‌های هسته‌ای، پیامی هم برای جو بایدن دارد که تا دو هفته دیگر، کلید کاخ سفید را از ترامپ تحویل می‌گیرد و هنوز هم رویکردی مبهم درباره نحوه بازگشت به برجام، روی میز گذاشته است. «جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی دولت بایدن ۷ دسامبر ۲۰۲۰ (۱۷ آذر ۹۹) وعده کرده بود که امریکا به مفاد توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ احترام خواهد گذاشت. «ما فکر می‌کنیم این، عملی و دست‌یافتنی است.» در حالی که مشاور امنیت ملی بایدن گفته بود که بازگشت به توافق که به معنای لغو تحریم‌های میلیارد دلاری برای تهران است، زمینه را برای مذاکرات بعدی درباره مسائل گسترده‌تر فراهم خواهد کرد، ولی حالا او می‌گوید که در راستای بازگشت به توافق هسته‌ای با تهران، باید درباره برنامه موشک‌های بالستیک ایران گفتگو انجام شود.
سالیوان که دیروز در گفتگو با «سی‌ان‌ان» صحبت می‌کرد، هرچند گفته که «ایران موشک‌های خود را به چشم دفاع موجودیتی می‌بینند»، ولی قبول کرده که «گنجاندن موضوع موشک‌های بالستیک ایران در مذاکرات احتمالی آینده، سخت‌ترین کار است»، زیرا به گفته او «ایرانی‌ها آن را به چشم دفاع موجودیتی خود می‌بینند و خاطرات جنگ عراق را به خوبی به یاد دارند.» او گفته که «ترور ژنرال سلیمانی منافع امریکا را تأمین نکرد.» مشاور امنیت ملی بایدن گفته که امریکا به سمت فاجعه‌ای می‌رود که خود ایجاد کرده است: «ایران بار دیگر آماده است تا محصول این کار را درو و از دست دادن (شهید) سلیمانی را به دستاورد درازمدت تبدیل کند.»‌سالیوان گفت: معتقدیم می‌توان مذاکراتی فراتر از پنج عضو دائم شورای امنیت، گروه ۱+۵ انجام داد و این مذاکرات می‌تواند با مشارکت بازیگران منطقه‌ای هم باشد!

سخنگوی وزارت خارجه در واکنش به سخنان سالیوان درباره برنامه موشکی دیروز گفت: «در خصوص توان دفاعی جمهوری اسلامی ایران، نه هیچ وقت مذاکره شده و نه می‌شود و نه خواهد شد. توان دفاعی جمهوری اسلامی ایران براساس نیاز‌های ملی ایران تعریف می‌شود و مستقل این‌ها را پیگیری می‌کنیم.»

وی افزود: «در مورد موضوع موشک یک بار در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ موضوع خاتمه یافته است. امریکایی‌ها می‌دانند موضوع موشک که موضوع ثانویه است از حیز انتفاع ساقط می‌شود و طرح آن فاقد وجاحت است و بر این اساس ۱۶ژانویه ۲۰۱۶ تمامی قطعنامه‌ها از جمله قطعنامه ۱۹۲۹ ملغی شد و برخی محدودیت‌هایی که باقی مانده در ژانویه ۲۰۲۳ ملغی می‌شود.» خطیب‌زاده تصریح کرد: «ما یک بار درباره برجام مذاکره کردیم و هیچ قسمتی از برجام را دوباره مذاکره نمی‌کنیم و امریکایی‌ها بهتر می‌دانند که این‌ها اظهارنظرات داخلی است و برای ایران ارزشی ندارد و جواب ما اجرای کامل برجام بدون شرط، کامل و جبران مافات است.»