به گزارش«رهوا»، همیشه گفته شده که سینما و تلویزیون ایران در کشاندن قشر مذهبی به سالن‌های سینما و حتی پای گیرنده‌های تلویزیونی ناموفق هستند. دلایل زیادی هم بر این امر بیان شده اما متاسفانه به عمد یا سهو اصلی‌ترین دلیل این کمبود نادیده و ناگفته مانده. درواقع با این‌که در اصل مطلب تردیدی نیست و این حقیقتی غیرقابل کتمان است که «تلاش‌های سینمای ایران در شکل دادن به نوعی سینما بر پایه تاریخ پرفرازونشیب اسلام که سرشار است از لحظات دراماتیک و موثر، جز در چند مورد معدود به بار ننشسته و از این حیث سینمای ایران یک سینمای فقیر است با انگشت شمار فیلم تاریخی-مذهبی درباره مقاطع مهم تاریخ اسلام» اما هیچ‌گاه دلیل این فقر برای مخاطبان این گفته‌ها و گلایه‌ها باز نشده است.

این اما درحالی است که هر زمان چنین فیلم‌هایی ساخته و اکران شده‌، مخاطبان از آن استقبال کرده‌اند و این نشان می‌دهد که ساخته نشدن چنین فیلم‌هایی بی‌شک دلیل اقتصادی و ترس از بازگشت سرمایه ندارد… در روزهای سوگواری ماه محرم هستیم و باز هم مثل همه ساله از کمبود فیلم مناسب برای نمایش در این ایام می‌نالیم و درنهایت هم تنها راه چاره را در تعطیل‌کردن سالن‌های سینما در روزهای عزاداری می‌جوییم. این درحالی است که منابع تصمیم‌سازی و سرمایه در سینما و تلویزیون بیشتر در دست قشری است که خود بیشترین گلایه‌ها را از بابت کمبود یا نبود فیلم مناسب مذهبی- تاریخی به عمل می‌آورند اما به دلایلی که می‌دانیم و می‌دانید هیچگاه خودشان نتوانسته‌ یا نخواسته‌اند، پاسخ مناسبی به این سوال بدهند که خود شما تصمیم‌سازان برای غلبه‌بر این کمبود چه کرده‌اید؟! با این‌که اتفاقاتی که برای فیلم رستاخیز پیش آمد، خود بهترین پاسخ برای چنین پرسش‌هایی می‌تواند باشد و دلایل چنین کمبودهایی را به سطحی کلان‌تر از میل و خواست و اراده مدیران فرهنگی منتقل می‌کند… برای این‌که کمبود فیلم مناسب تاریخی- مذهبی و به‌طور مشخص‌تر کمبود فیلم عاشورایی در عمر سی‌وهشت ساله سینمای بعد از انقلاب ملموس‌تر شود، در ادامه کوشیده‌ایم مروری داشته باشیم به فیلم‌های تاریخی- مذهبی با محوریت حوادث عاشورا که در سی‌واندی‌ سال اخیر ساخته شده و اتفاقا مورد توجه قرار گرفته‌اند. این‌که در حدود چهار دهه فقط توانسته‌ایم چهار فیلم تاریخی درباره عاشورا پیدا کنیم، فاجعه‌ای است غیرقابل کتمان…

سفیر

فیلمی به کارگردانی فریبرز صالح و فیلمنامه‌ای از فریبرز صالح و کیهان رهگذر که با گذشت بیش از سی‌وچهار‌ سال از زمان ساخته‌شدنش هنوز هم در قیاس با فیلم‌هایی که امروزه در سینمای ایران ساخته می‌شود، سرپا و تروتمیز به‌نظر می‌رسد. این فیلم که در‌ سال ۱۳۶۱ ساخته شد، تاکنون بارهاو‌بارها از تلویزیون پخش شده است.

کارگردان این فیلم پیش از ساخت سفیر سابقه چندانی نداشت و فقط یک سریال، آن هم به شکل مشترک ساخته بود. سفیر در ابتدا قرار نبود یک فیلم سینمایی باشد، بلکه فیلمنامه کیهان رهگذر در قالب سناریوی یک فیلم کوتاه نیم‌ساعته ١۶میلی‌متری به فریبرز صالح پیشنهاد شده بود اما صالح بعد از خواندن فیلمنامه تصمیم گرفت آن را در حد یک فیلم سینمایی گسترش دهد…  سفیر پس از نمایش در نخستین دوره جشنواره فیلم فجر، نظرات و بحث‌های متفاوتی را باعث شد که با توجه به شرایط و حال‌وهوای آن روزها طبیعی به‌نظر می‌رسد. فراموش نکنیم سفیر در روزهایی جلوی دوربین رفت که سینمای ایران هنوز گرفتار تب‌وتاب انقلاب بود.

مدیران فرهنگی آن روزگار که هنوز اقتضائات مدیریتی، واقع‌بینی را یادشان نداده بود و در بند آرمانگرایی انقلابی‌شان بودند، به گفته مرحوم رهگذر اجازه مانور مناسب به سازندگان فیلم نداده و حتی در کوچکترین جزییات کار نیز دخالت می‌کردند. اما نکته شگفت‌انگیز ماجرا این‌ است که فیلم کمترین نشانی از این فشارها را بازتاب نمی‌دهد، حتی در مقایسه با بسیاری از تولیدات دیگر سال‌های بعد آزاداندیش‌تر جلوه می‌کند. این‌که سفیر آشکارا می‌کوشد داستانش را بگوید، دیگر نکته عجیب این فیلم است.

سینمای ایران در تمام این سال‌ها با شعار عجین بوده و هر زمان که خصوصا خواسته اثری فاخر تولید کند، خصوصیت شعارزدگی‌اش بیشتر نیز شده اما طعنه‌آمیز است که در فیلم سفیر که در دورانی ساخته شده که هنوز جامعه فضایی احساسی و هیجانی داشت، این شعارزدگی را حس نمی‌کنیم و این نیز یکی از دلایل جذابیت این فیلم است… فیلم، داستان  قیس ابن مسهر، نماینده امام را به تصویر می‌کشد که  با نامه‌ای برای سلیمان خزاعی به طرف کوفه می‌رود. او در طی مسیرش، به دست راهداران ابن‌زیاد، والی کوفه، دستگیر و به زندان افکنده می‌شود. قیس پیش از دستگیری، نامه را از بین می‌برد.

او در زندان با شکنجه‌ها و برخوردهایی خشن روبه‌رو شده و در آخر هم اعدام می‌شود …
در این فیلم فرامرز قریبیان، عزت‌اله مقبلی، جلال پیشواییان، کاظم افرندنیا و محمدتقی کهنمویی ایفای نقش کرده‌اند … فریبرز صالح در یکی از گفت‌وگوهای خود درباره فیلم سینمایی «سفیر» گفته بود: ساخت این فیلم سینمایی تیری در تاریکی نبود، بلکه پدیده‌ای روشن بود که در یک برهه خاص به زایش رسیده بود و لازم، ضروری و بجا بود که محصولی مثبت و معنوی داشته باشد.