به گزارش«رهوا»، ویروس کرونا می‌تواند باعث ایجاد عواقب طولانی‌مدت سلامت جسمی و روانی در افراد شود. این پیامدها که در حال حاضر به‌عنوان کرونای طولانی‌ مدت شناخته می‌شود، نگرانی‌های بسیاری را برای سیستم‌های بهداشت و درمان ایجاد می‌کند.

کرونای طولانی‌مدت به طیف مختلفی از علائم ناتوان‌کننده از جمله مه مغزی، سردرد، خستگی، ریزش مو، از دست دادن حس بویایی و چشایی و موارد دیگر اشاره دارد که حداکثر ۳۰ درصد از بیماران مدت زیادی پس از بهبودی آنها را تحمل می‌کنند. (مه مغزی معمولاً با احساس گیجی، فراموشی و نداشتن تمرکز همراه است).

بسیاری از این ناراحتی‌ها و علائم همیشه در ظاهر آشکار نیستند، اما طبق یک مطالعه جدید کرونای طولانی‌مدت درواقع در چشم بیماران قابل تشخیص است.به گفته محققان کرونای طولانی‌مدت به شکل آسیب عصبی در قرنیه قابل مشاهده است. قرنیه (Cornea) لایه نازک و شفافی است که در بخش جلویی چشم قرار دارد و عنبیه و مردمک را می‌پوشاند.

آسیب عصبی در قرنیه را می‌توان با یک روش لیزری غیرتهاجمی به نام «میکروسکوپ کانفوکال قرنیه» (CCM) تشخیص داد که توسط محققان برای شناسایی ناهنجاری‌های قرنیه مرتبط با طیف وسیعی از بیماری‌ها مانند آسیب عصبی ناشی از دیابت، اِم‌اِس (Multiple Sclerosis) و فیبرومیالژی (fibromyalgia یک سندرم درد اسکلتی-عضلانی مزمن) استفاده شده است.

گروهی از محققان از همان تکنیک استفاده کرند تا ببینند آیا روش «میکروسکوپ کانفوکال قرنیه» می‌تواند آسیب عصب قرنیه و افزایش سلول‌های دندریتیک (Dendritic cells نوعی از سلول‌های سیستم ایمنی) را در موارد کرونای طولانی‌مدت تشخیص دهد.

آنها نتایج ۴۰ بیمار مبتلا به عفونت قبلی COVID-۱۹ را با مشاهدات میکروسکوپ کانفوکال قرنیه از ۳۰ فرد سالم که هرگز به این بیماری مبتلا نبودند مقایسه کردند.

به گفته محققان، روش مذکور می‌تواند برای نشان دادن کرونای طولانی مورداستفاده قرار گیرد؛ درواقع محققان با اسکن قرنیه زیرمجموعه‌ای از افراد کرونایی (بیمارانی که علائم عصبی مداوم را پس از بهبود از ویروس گزارش کردند) دریافتند فیبر عصب قرنیه آنها نسبت به افراد سالم بیشتر آسیب دیده یا از دست رفته است. همچنین سلول‌های دندریتیک بیشتری دارند.

این مطالعه به سرپرستی «گلفیدان بیتیرگن» از دانشگاه «نجم الدین اربکان» ترکیه انجام شده است. وی در مقاله می‌نویسد: «تا آنجا که ما می‌دانیم، این اولین مطالعه‌ای است که از دست دادن عصب قرنیه و افزایش تراکم سلول‌های دندریتیک در بیمارانی که از COVID-۱۹ بهبود یافته‌اند را گزارش می‌دهد، به ویژه در افرادی که دارای علائم مداوم با کرونای طولانی‌مدت هستند.»

اگرچه این مطالعه تنها در یک مقیاس کوچک انجام شده و نمی‌تواند به‌طورقطع تأیید کند که کرونا باعث چنین ناهنجاری‌هایی در بیماران شده، اما شواهد دیگری نیز وجود دارد که کرونا می‌تواند منجر به مشکلات عصبی و نوروپاتی می‌شود.

این ناهنجاری‌ها می‌تواند به دلیل اختلالات احتمالی در رشد فیبر عصبی سالم باشد و منجر به افزایش سلول‌های دندریتیک شود که به عنوان بخشی از پاسخ ایمنی ما فراخوانده می‌شوند.

محققان معتقدند این یافته‌ها با یک فرایند ایمنی و التهابی ذاتی که با جابه‌جایی و تجمع سلول‌های دندریتیک در قرنیه مرکزی در برخی شرایط مشخص می‌شود، مطابقت دارد. به گفته محققان: «مطالعه بیشتر در مورد تغییر نسبی چگالی سلول‌های دندریتیک بالغ و نابالغ و اعصاب قرنیه در بیماران مبتلا به کووید-۱۹ در طول زمان ممکن است بینش در مورد مسیرهای ایمنی و التهابی در تخریب عصب را ارائه دهد.»

با توجه به این نتایج، بیمارانی که مبتلا به موارد شدیدتر COVID-۱۹ بودند، تمایل به آسیب عصبی قرنیه بیشتری داشتند. بنابراین ممکن است ناهنجاری‌های چشمی نشان داده‌شده در این مطالعه، همه از نحوه و شدت بیماری در بیماران نشئت گرفته باشد.

همان‌طور که این گروه اذعان می‌کند، تحقیقات بیشتری با گروه‌های بزرگ‌تر برای پیگیری این رهیافت‌های اولیه موردنیاز است، اما در حال حاضر این مطالعه یک مثال دیگر است که چگونه سلامت چشم با سلامت بیشتر ما ارتباط دارد.

به همین دلیل است که تکنیک‌هایی مانند «میکروسکوپ کانفوکال قرنیه» می‌توانند نویدبخش کمک‌های تشخیصی آینده باشند.

محققان می‌گویند: «میکروسکوپ کانفوکال قرنیه ممکن است از نظر بالینی به عنوان یک آزمایش سریع چشم‌پزشکی برای ارزیابی بیماران مبتلابه کرونای طولانی مفید باشد». این یافته‌ها در نشریه علمی «British Journal of Ophthalmology» منتشر شده است.

درمجموع برخی از گزارش‌ها نشان داده درصدی از افراد کرونای طولانی‌مدت را (به مدت ۶ الی ۸ ماه) تجربه می‌کنند و این مورد در زنان بیشتر از مردان اتفاق می‌افتد.