در این مطلب می خواهیم ببینیم لکه بینی بعد از پریود چه علتی می تواند داشته باشد، چطور باید از آن پیشگیری کرد و چه زمانی مراجعه به پزشک ضروری است.

در پزشکی، به لکه بینی بین عادت های ماهانه اصطلاحاً «متروراژی» گفته می شود که به لکه بینی هم معروف است.

منظور از چرخه قاعدگی، حد فاصل میان اولین روز عادت ماهانه تا اولین روز عادت ماهانه ی بعدی است. این چرخه ها معمولاً بین ۲۵ تا ۳۰ روز به طول می انجامند، اما می توانند بلندتر یا کوتاه تر هم باشند.

لکه بینی بین عادت های ماهانه دلایل مختلفی می تواند داشته باشد.

روش های هورمونی جلوگیری از بارداری

استفاده از روش های هورمونی جلوگیری از بارداری یکی از دلایل شایع خونریزی واژنی در زنان بین عادت های ماهانه ی آن ها است. معمولاً تنها طی ۳ ماه ابتدایی استفاده از این روش ها، زنان با بی نظمی در خونریزی مواجه می شوند.

بعضی از روش های هورمونی جلوگیری از بارداری عبارتند از:

• آی یو دی (دستگاه درون رحمی)
• پچ (برچسب) ضد بارداری
• حلقه واژنی
• قرص ضد بارداری
• ایمپلنت ضد بارداری

اگر خونریزی بین عادت های ماهانه بسیار شدید باشد یا بیشتر از ۳ ماه طول بکشد، باید به پزشک مراجعه کنید تا روش ضد بارداری دیگری برایتان تجویز کند که بتواند مشکل خونریزی بین عادت های ماهانه را تقریباً به طور کامل حل کند.

یک دلیل دیگر خونریزی بین عادت های ماهانه می تواند رعایت نکردن دستورالعمل استفاده از روش های هورمونی ضد بارداری باشد. برای مثال، ممکن است یک بار فراموش کرده باشید قرص ضد بارداری تان را بخورید یا از پچ ضد بارداری درست استفاده نمی کنید. این مسأله هم گاهی می تواند باعث لکه بینی شود.

روش های اورژانسی جلوگیری از بارداری

استفاده از روش های اورژانسی جلوگیری از بارداری هم ممکن است باعث خونریزی شود. این مسأله در مورد هر دو فرم این روش ها یعنی قرص اورژانسی و آی یو دی، صدق می کند.

خونریزی ناشی از کاشته شدن تخمک در رحم

بعضی زنان کمی بعد از باردار شدن دچار لکه بینی می شوند، یعنی زمانی که تخمک بارور شده درون جداره ی رحم کاشته می شود. به این مسأله خونریزی ناشی از کاشته شدن تخمک در رحم گفته می شود. علاوه بر این، ممکن است در این حالت یک گرفتگی خفیف در رحم خود هم احساس کنید.

سقط جنین غیر عمدی

خونریزی بین چرخه های قاعدگی می تواند از نشانه های اولیه ی سقط شدن غیر عمدی جنین باشد. در هر مقطعی از بارداری، جنین می تواند سقط شود و حتی قبل از اینکه زن متوجه باردار بودن خود شود هم ممکن است این اتفاق رخ دهد.

سقط جنین عمدی

بسیاری از زنان بعد از سقط جنین عمدی دچار خونریزی می شوند. این لکه بینی ها ممکن است تا چندین هفته بعد از انجام عمل سقط یا مصرف قرص های سقط، ادامه پیدا کند. اگر خونریزی ها خیلی شدید باشند باید به پزشک مراجعه کنید.

بیماری های مقاربتی

بعضی از بیماری های مقاربتی می توانند باعث خونریزی واژنی شوند. یکی از نمونه های رایج آن، بیماری کلامیدیا است. کلامیدیا علاوه بر اینکه باعث لکه بینی بین عادت های ماهانه می شود، می تواند باعث خونریزی در حین یا بعد از برقراری رابطه جنسی هم شود.

آسیب دیدگی

اگر پوست یا بافت واژن صدمه دیده باشد، ممکن است دچار خونریزی شوید. این اتفاق معمولاً هنگام دخول در حین برقراری رابطه جنسی رخ می دهد. اگر واژن دچار خشکی باشد، احتمال خونریزی بسیار بیشتر می شود.

بدن زنان به طور طبیعی نوعی ماده ی روان کننده از خود تولید می کند که واژن را برای دخول در رابطه ی جنسی آماده می کند. خشکی واژن می تواند دلایل مختلفی داشته باشد از جمله تحریک نشدن، تغییر سطح هورمون ها به دلیل یائسگی، دیابت، یا درمان سرطان.

یائسگی یا پیش یائسگی

زنان معمولاً بین سنین ۴۵ تا ۵۵ سالگی یائسه می شوند. این مسأله زمانی معلوم می شود که زن به مدت یک سال پریود نشده باشد.

پیش یائسگی به دوره ی پیش از یائسگی اطلاق می شود. این دوره می تواند تا ۱۰ سال به طول انجامد و در این مدت سطح هورمون ها در بدن تغییر می کند.

در طول دوره ی پیش یائسگی هورمون ها اغلب سطح ثابتی ندارند. همین مسأله باعث نامنظم شدن پریود، لکه بینی و خونریزی شدید می شود.

پولیپ دهانه رحم یا واژن

پولیپ ها زوائد کوچکی هستند که می توانند در رحم یا دهانه رحم (ساختاری میان واژن و رحم) به وجود بیایند. در بعضی موارد، پلیپ ها می توانند باعث خونریزی شود و ممکن است نیاز به برداشتن آن ها باشد.

بعضی سرطان ها

در اغلب موارد، خونریزی بین عادت های ماهانه، دلیل نگران کننده ای ندارد. با این حال، خونریزی واژنی بین عادت های ماهانه یکی از نشانه های احتمالی بعضی از انواع سرطان است. یکی از این سرطان ها، سرطان دهانه ی رحم است که زنان در هر سنی می توانند به آن مبتلا شوند. این سرطان بیشتر در میان زنان ۳۰ تا ۴۵ ساله ای شایع است که فعالیت جنسی دارند.

خونریزی بین عادت های ماهانه یا بعد از برقراری رابطه جنسی معمولاً اولین نشانه ی سرطان دهانه رحم است. دیگر نشانه های این سرطان عبارتند از احساس درد یا ناراحتی هنگام برقراری رابطه جنسی، یا ترشحات بدبوی واژن.

سرطان رحم اغلب، زنان بالای ۵۰ سال را درگیر می کند. یکی از نشانه های اولیه ی این سرطان هم خونریزی واژنی است، به ویژه اگر خونریزی بعد از یائسه شدن رخ دهد.

سرطان رحم بیشتر در زنانی رخ می دهد که یائسه شده اند و بنابراین دیگر پریود نمی شوند. به همین دلیل، خونریزی واژنی بعد از یائسگی مسأله ای طبیعی تلقی نمی شود.

اما گاهی هم زن مبتلا به سرطان است اما هنوز یائسه نشده، که در اینصورت ممکن است بین عادت های ماهانه دچار خونریزی شود. این خونریزی ها گاهی شدیدتر از معمول هشتند. از نشانه های کمتر شایعی که ممکن است در این شرایط رخ دهد می توان به احساس درد در حین برقراری رابطه جنسی یا در قسمت شکم اشاره کرد.

تنبلی تخمدان

تنبلی تخمدان یا همان سندرم تخمدان پلی کیستیک می تواند باعث نامنظم شدن عادت ماهانه و همینطور خونریزی در بین عادت های ماهانه شود. دیگر نشانه های این مشکل عبارتند از ناباروری، افزایش وزن و چرب شدن پوست یا جوش.

آندومتریوز یا آدنومیوز

آندومتریوز یا آدنومیوز از جمله بیماری های مزمن رحمی ای هستند که می توانند باعث خونریزی یا لکه بینی بین عادت های ماهانه شوند. این بیماری ها ممکن است باعث تشدید خونریزی در دوران پریود یا دردناک شدن پریود، و بروز گرفتگی در بین عادت های ماهانه شوند.

چه زمانی مراجعه به پزشک ضروری است؟

اگر خونریزی بین عادت های ماهانه شدید یا مداوم باشد، باید به پزشک مراجعه کنید.

آگاهی از دیگر نشانه های مرتبط با لکه بینی بین عادت های ماهانه می تواند به پزشک شما کمک کند مشکل اصلی را تشخیص دهد.

اگر به تازگی استفاده از روش های هورمونی جلوگیری از بارداری را شروع کرده باشید، بعد از ۳ تا ۶ ماه، ممکن است خونریزی ها متوقف شود. در صورت تداوم خونریزی ها، حتماً به پزشک مراجعه کنید. ممکن است بتوانید برای جلوگیری از خونریزی، روش ضد بارداری دیگری را جایگزین کنید.

بیماری های مقاربتی مسری هستند و می توانند باعث مشکلات جسمانی طولانی مدتی شوند. اگر مشکوک هستید که خونریزی واژنی تان به خاطر بیماری مقاربتی است، حتماً برای انجام آزمایش و درمان به پزشک مراجعه کنید. بیشتر بیماری های مقاربتی قابل درمان هستند که این کار معمولاً از طریق مصرف آنتی بیوتیک انجام می شود.

پیشگیری و درمان

نحوه ی درمان به مشکل اصلی ای که مسبب خونریزی است بستگی دارد. به زمان وقوع خونریزی، مدت زمانی که طول می کشد و مقدار خونی که در این مدت از دست می رود، دقت کنید. این کار در تشخیص علت خونریزی به پزشک کمک می کند.

آزمایش سرطان دهانه رحم، که به تست «پاپ اسمیر» مشهور است، برای بررسی وجود هر گونه مورد غیر معمول در بافت دهانه رحم انجام می شود. طبق توصیه ی انجمن سرطان آمریکا، زنان از سن ۲۱ سالگی باید انجام آزمایش سرطان دهانه رحم را شروع کنند.

آسیب دیدگی پوست خشک درون واژن می تواند باعث پارگی های جزئی و خونریزی شود. استفاده از روان کننده های مصنوعی و اطمینان از تحریک شدن قبل از برقراری رابطه جنسی می تواند جلوی آسیب دیدن واژن در حین رابطه جنسی را بگیرد.

تنبلی تخمدان یا همان سندرم تخمدان پلی کیستیک هیچ درمانی ندارد اما نشانه های آن را می توان مدیریت کرد. کاهش وزن، استفاده از روش های هورمونی ضد بارداری و استفاده از روش های درمانی متابولیک، از کارهایی است که می توان برای کنترل این مشکل انجام داد.

عوارض

خونریزی بین عادت های ماهانه می تواند باعث اضطراب و نگرانی شود. این مسأله، بسته به علت اصلی خونریزی، ممکن است باعث درد یا ناراحتی هم شود.

در صورتی که دچار بیماری هایی مثل بیماری های مقاربتی شده باشید، باید هر چه زودتر به پزشک مراجعه کنید. بیماری های مقاربتی، در موارد حاد، می توانند باعث ناباروری شوند.

تشخیص زودهنگام سرطان شانس موفق بودن درمان و بهبودی بیمار را بالا می برد.