به گزارش«رهوا».علی اکبر صالحی معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی امشب (چهارشنبه) در برنامه گفت وگوی ویژه خبری شبکه دوم سیما مستقیم از کارخانه کیک زرد اردکان (مجتمع شهید رضایی نژاد) به تشریح آخرین دستاوردها در عرصه هسته ای کشور پرداخت و به سوالات مطرح شده پاسخ داد.

*مشابه کارخانه کیک زرد را در آینده در چند جای استان یزد خواهیم داشت

رئیس سازمان انرژی اتمی در ابتدا دهه فجر را تبریک گفت.

وی درباره انتقال دومین محموله کیک زرد تولیدی کارخانه اردکان (۳۰ تن کیک زرد) که امروز به UCF اصفهان منتقل شد، عنوان کرد که مشابه این کارخانه را در آینده در چند جای استان یزد خواهیم داشت.

رئیس سازمان انرژی اتمی درباره اهمیت کیک زرد گفت: ماده اولیه اورانیوم در صنعت هسته ای یک ماده استراتژیک است و اورانیوم را به راحتی نمی توان در بازارهای بین المللی خریداری کرد. اگر کشوری می خواهد دارای صنعت هسته ای شود باید از داشتن اورانیوم و کیک زرد حصول اطمینان داشته باشد.

معاون رئیس جمهور افزود: نیروگاه بوشهر در حال حاضر ۲۷۰ تن اورانیوم طبیعی استفاده می کند و جمع اورانیوم موجود ما حدود هزار تن برای سه سال است. از سال ۸۵ از معدن گچین در بندرعباس اورانیوم استحصال کردیم برای ۱۰ سال و به طور متوسط سالی ۱۰ تن استخراج شد که ۱۰۰ تن اورانیوم استحصال کردیم و الان آن معدن بسته شده است. کارخانه ای که در بندرعباس بود در حد آزمایشگاهی و با استفاده از تکنولوژی قدیمی بود.

صالحی افزود: کارخانه اردکان یزد کارخانه عظیمی است که می تواند در سال ۸۴ تن کانسنگ اورانیوم را پذیرا باشد و به کیک زرد تبدیل کند و بخش قابل توجهی از تجهیزات در این کارخانه در ایران ساخته شده است.

به گزارش فارس، رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه دو سه سال در حال بهسازی این کارخانه بودیم، اظهار داشت: در یک سال و نیم اخیر شروع به تولید آزمایشی کیک زرد کردیم که حدود ۴۰ تن تولید کردیم و از حالا به بعد روی ریل تولید افتاده ایم و به میزانی که پول تزریق شود می توانیم کانسنگ اورانیوم را استخراج کنیم.

* خوداتکایی در اکتشاف و استخراج

وی درباره وضعیت اکتشاف و استخراج نیز گفت: حدود ۲۰ درصد ایران را قبل از انقلاب اکتشاف هوابرد انجام داده بودند که بعد از انقلاب متوقف شد و از ۱۳۸۸ با توصیه رهبر انقلاب و کمک ایشان توانستیم اکتشاف هوایی را دوباره راه اندازی کنیم و از آن زمان تا به امروز حدود ۸۰ درصد کشور را اکتشاف هوایی کرده ایم و تفسیر این برداشت ها را خودمان در داخل کشور انجام می دهیم. الان خلبان های ما ایرانی هستند، مفسران نقشه ها ایرانی هستند و وقتی که جایی را پیدا می کنیم روی زمین پی جویی می کنیم و قریب ۳۰۰ هزار متر حفاری کرده ایم.

صالحی افزود: در اکتشاف و استخراج خود اتکا هستیم و ۹۵ درصد متکی به خود هستیم. اگر به لحاظ ذخایر غنی نیستیم، فقیر هم نیستیم و با شتاب لازم و امکاناتی که در اختیار داریم عمل می کنیم که اورانیوم مورد نیاز خود را استخراج کنیم.

رئیس سازمان انرژی اتمی درباره دستاوردهای جدید صنعت هسته ای با بیان اینکه این صنعت وسیع است و کاربردهای متعددی در بهداشت، صنعت و کشاورزی دارد، گفت: ایران در صنعت هسته ای در بین کشورهای در حال توسعه جزو کشورهای استثنایی است که توانسته در تمامی حوزه های این صنعت پیش برود. ایران در آب سنگین، غنی سازی، اکتشاف و استخراج، تولید رادیودارو و … در حال فعالیت است و در صنعت نفت سانتریفیوژهای پیچیده آنها را ما تامین می کنیم.

*در زمینه طراحی سوخت نیروگاه بوشهر قدم های بلندی برداشتیم

معاون رئیس جمهور درباره تولید سوخت ۲۰ درصد نیز بیان کرد: سوخت ۲۰ درصد قبلی را براساس مهندسی معکوس تولید کرده بودیم، ولی الان شروع کردیم به طراحی سوخت جدید ۲۰ درصد (برای راکتور تحقیقاتی تهران) و خوب جلو رفتیم. در زمینه طراحی سوخت نیروگاه بوشهر نیز قدم های بلندی برداشتیم که البته هنوز کار دارد. الان مشابه قرص سوخت بوشهر، تیوب های زیرکنیوم را ساخته ایم، ولی در راکتور نمی گذاریم، باید انواع تست ها ر سالها انجام دهیم و بعد از اطمینان سوخت را در راکتور بگذاریم.

وی درباره غنی سازی ۱۹۰ هزار سو و دستور رهبر انقلاب گفت: بنا به فرمان رهبر معظم انقلاب اقدامات لازم را انجام دادیم. ایشان در زمان مذاکرات توصیه داشتند که با هوشمندی و هوشیاری مذاکره کنید و استنباط ما از توصیه های ایشان این بود که پل های پشت سر را خراب نکنیم. الان بنا به توصیه ایشان آمادگی لازم را ایجاد کرده ایم و برای ۱۹۰ هزار سو یکی از اقداماتی که باید انجام می دادیم یک سالن مدرن مونتاژ سانتریفیوژ است که در دوران مذاکرات در حال ساخت سالن بودیم و تجهیزات مورد نظر را خریداری کردیم و بعد از صدور فرمان مقام معظم رهبری الان سالن کامل شده و می توانیم در آن سالن سانتریفیوژهای IR4 و IR6 را مونتاژ کنیم. ظرفیت اسمی این سالن بین ۵۰ تا ۶۰ سانتریفیوژ است.

صالحی اضافه کرد: حضرت آقا فرمودند زمینه ها آماده شود، نفرمودند تولید کنید چون ما در چارچوب برجام فعلا این محدودیت را داریم.

وی همچنین گفت: رهبری نسبت به صنعت هسته ای توجه ویژه ای دارند. این صنعت میعادگاه خیلی از صنایع است، ولی در استاندارد خیلی بالا و باید استانداردهای لازم را گذرانده باشد. ایشان به این صنعت هم از باب تامین انرژی برای نسل های آینده نگاه می کنند و هم اینکه این صنعت عامل و نماد اقتدار برای ملت است.

رئیس سازمان انرژی اتمی گفت که چالشی که الان با غرب داریم به خاطر صنعت هسته ای است.

* در بحث اکتشاف و استخراج جلو می رویم

صالحی درباره اینکه برجام چقدر باعث کند شدن پیشرفت برنامه هسته ای کشور شد، گفت: ما در بحث اکتشاف و استخراج، طراحی سانتریفیوژ و تولید آب سنگین به همه این آستانه ها رسیدیم و می دانیم چه کار کنیم. مثلا اولین سانتریفیوژی که سال ۱۳۶۷ آوردیم هفت الی هشت سال طول کشید که سر هم بندی کنیم که بچرخد، هفت هشت سال بعد طول کشید یک زنجیره تولید کنیم. ما الان خودمان طراحی می کنیم. ما توانستیم صنعت و علم هسته ای را به گونه ای به کار بگیریم که خودمان طراح باشیم و خودمان طراح راکتور اراک، سانتریفیوژ و … باشیم.

وی افزود: در بحث اکتشاف و استخراج جلو می رویم. تنها قیدی که برجام گذاشت این بود که وقتی اورانیوم را از اردکان به اصفهان می فرستید، ماشین حمل را پلمب کنید که جای دیگر نرود.

* الان می توانیم IR4 و IR2M را تولید انبوه کنیم

به گزارش فارس، رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: ماشین IR1 را پشت سرگذاشتیم؛ نتایج تست های IR4 و IR2M تمام شد بیش از ۱۰ الی ی۱۲ سال زیر تست بودند و الان می توانیم اینها را با خیال راحت تولید انبوه کنیم. این دو ماشین از زمان آقای آقازاده (رئیس اسبق سازمان انرژی اتمی) شروع شده بود و تست می شد تا یک سال پیش که گفتند کفایت می کند.

وی افزود: IR6 و IR5 و IR7 را تست می کنیم . در چارچوب برجام می توانیم ۲۰ ماشین IR6 را به شکل یک زنجیره در کنار هم قرار دهیم.

صالحی بیان کرد: محدودیتی که داریم در طول ۱۰ سال اولیه برجام که الان سه سال آن گذشته است، باید از IR1 برای غنی سازی استفاده کنیم، ولی از بعد از آن می توانیم از سایر سانتریفیوژها استفاده کنیم. البته ما الان در حال غنی سازی با IR1 هستیم.

رئیس سازمان انرژی اتمی ادامه داد: حدود ۵ سال است IR8 را شروع کردیم و هنوز پنج سال است روی یکی از این نوع ماشین تست می کنیم. اجازه داریم IR8 را به سه تا برسانیم، ولی متخصصان هسته ای کشور گفتند پنج شش ماه دیگر وقت نیاز دارد.می توانیم تعداد زیادی بسازیم، ولی مشکل IR1 را پیدا می کند.

وی گفت: محدودیت برجام در زمینه سانتریفیوژ همان زمانی است که نیاز داشتیم روی سانتریفیوژهای پیشرفته کار کنیم که به تولید انبوه برسانیم.

صالحی در خصوص تولید سوخت ۲۰ درصد نیز گفت: ما پیش از این سوخت ۲۰ درصد را از خارج تهیه می کردیم و وقتی که به آژانس اعلام کردیم که سوخت ما رو به پایان است و تقاضایمان را مطرح کردیم آمریکا و روسیه اعلام کردند که اگر ۲۰ درصد را می خواهید باید شرایطی را قبول کنید. ما به تهران بازگشتیم و با مسئولان ارشد نظام صحبت کردیم و تصمیم گرفته شد خودمان ۲۰ درصد را تولید کنیم، در حالی که ما تصمیم بر تولید ۲۰ درصد نداشتیم. توانستیم در کمتر از دو سال سوخت را تولید کنیم و در عین حال مذاکره هم کردیم و در نهایت در کمال ناباوری و حیرت غربی ها اعلام کردیم که سوخت ۲۰ درصد را ساختیم و در راکتور تهران گذاشتیم.

* فردو و رادیوایزوتوپ ها

وی درباره فردو و تولید رادیوایزوتوپ های پایدار با همکاری روسیه نیز خاطرنشان کرد: مراحل اولیه تولید رادیوایزوتوپ ها که با کمک روس ها انجام می شود، انجام شده یعنی تست های لازم انجام شده و جداسازی دو عنصر پایدار را انجام دادیم و در اشل آزمایشگاهی توانسته ایم این دو عنصر را جداسازی کنیم و با روس ها وارد فاز دوم شده ایم که بحث نرم افزاری کار است و روسها پیشنهادهایشان را داده اند و امیدواریم در دو سه سال آینده ایزوتوپ های پایدار مورد نیاز کشور و حتی برای صادرات به خارج را تولید کنیم.

*هشدار صالحی

صالحی درباره بازطراحی راکتور اراک نیز گفت: یک کارگروه فنی متشکل از متخصصان ایرانی، چینی و آمریکایی برای بازطراحی راکتور اراک ایجاد کردیم و گفتیم مدیر پروژه ایران است. در حال حاضر طراحی جزیی و مفهومی پایان یافته و طراحی تفصیلی یکی دو ماه است به خاطر فشارهای ترامپ قدری با کندی روبرو شده و در حال صحبت هستیم که این کندی رفع شود.

وی درباره عامل این کندی نیز بیان کرد: یکی از کشورها کند عمل می کند و اگر آنها هم نیایند و عمل نکنند، ما خودمان کار را جلو می بریم و انتخاب های گوناگونی در این زمینه داریم.

رئیس سازمان انرژی اتمی توضیح داد: کار در حال انجام است ولی آهنگ کار کند شده و انتظار داریم آهنگ کار مثل گذشته باشد.

* ما الان حدود ۱۴ هزار IR1 داریم

معاون رئیس جمهور درباره گزارش ماه نوامبر آژانس بین المللی انرژی اتمی مبنی بر اینکه ایران دیگر سانتریفیوژهای IR1 را تولید نمی کند، گفت: طرف مقابل در مذاکرات فکر می کرد ما را در یک بن بستی قرار می دهد که یکی از آنها سانتریفیوژها بود. قبل از عملیاتی شدن برجام، تعداد سانتریفیوژهایی که داشتیم حدود ۲۰ هزار سانتریفیوژ بود که هزار تای آن IR2M بود و ۱۹ هزار ماشین IR1 که از این تعداد ۹ هزار تا غنی سازی می کرد و ده هزار تای دیگه نصب شده بود و کار نمی کرد. آن هزار تا IR2M هم نصب شده بود، ولی کار نمی کرد.

وی اضافه کرد: ما بعد از برجام این سانتریفیوژها را به صورت بسیار دقیق جمع کردیم، ولی متاسفانه می گویند با لگد زدند و ریختند. این یک توهین است به کسانی که در نطنز کار می کنند. آمریکا تصور می کرد که IR1 ما به طول زمان ۱۰ سال نمی رسد و کم می آوریم چون که کرش (خرابی) آن بالاست ولی ما کرش آن را زیر یک درصد آوردیم و ما حالا حالاها IR1 داریم و نیاز هم نداریم، ما الان حدود ۱۴ هزار IR1 داریم.

صالحی ادامه داد: خوشبختانه ۱۳ گزارش مثبت از آژانس داشتیم که به این راحتی حاصل نمی شود و بار سنگینی روی سازمان انرژی اتمی است، بیش از ۱۵ هزار نفر شبانه روزی کار می کنند که هم فناوری هسته ای را جلو ببرند و هم تعهداتمان را عملیاتی کرده باشیم.

وی درباره تخصیص بودجه آژانس برای بازرسی از ایران و سهم آمریکا قبل و بعد از برجام در تامین این بودجه نیز گفت: در این زمینه اطلاعی ندارم، ولی آمریکا بزرگ ترین تامین کننده بودجه آژانس است و در بحث بازرسان و راستی آزمایی سهم آمریکا زیاد است.

رئیس سازمان انرژی اتمی همچنین گفت: دولت آمریکا در شرایط سختی قرار گرفته و می خواهد فشار بیاورد که ایران را وادار کند از برجام خارج شود. فشارهایی را از طریق رژیم صهیونیستی اعمال می کند.

وی درباره سندسازی ها علیه ایران نیز گفت: الان می توانید دلار تقلبی درست کنید که متخصص هم یه سختی می تواند دلار واقعی را از تقلبی جدا کند. اینها بهانه هایی است که می آورند که به صورت مستمر بر ایران فشار وارد کنند.

*وضعیت همکاری هسته ای با اروپا

صالحی در پایان همچنین گفت: وضعیت همکاری هسته ای با اروپا الان خوب است و اروپایی ها در مرکز نظام ایمنی هسته ای ما حدود ۲۰ میلیون دلار سرمایه گذاری می کنند و تجهیزات جدیدی می دهند و کارهای مشترک نسبتا خوبی را با در زمینه هسته ای اروپا شروع کردیم و فعلا همکاری هسته ای ما جلو می رود.