به گزارش«رهوا».نادرشاه افشار در لشکرکشی به هند، این کشور را تسخیر نمود. او در جنگ کرنال موفق شد سپاه محمد شاه گورکانی را شکست دهد.

نادر که در اوایل دوران حکومت خود بسیار رئوف و عادلانه رفتار می‌کرد با پذیرفتن امان خواهی هندوان سلطنت هندوستان را به محمد شاه گورکانی برگرداند.

در ازای این لطف، محمد شاه نیز خزانه سلطنتی را پیشکش نادر کرد. این خزانه مملؤ از جواهر، گنجینه‌ها و میراث پادشاهان گذشته بود. الماس کوه نور، دریای نور و الماس مشهور دیگری که جواهر شناسان آن را الماس اورلف می‌دانند جزو این غنائم بودند.

دریای نور

وزن: ۳۶.۴ گرم
بزرگترین
در موزه جواهرات ملی ایران است

دریای نور از بزرگترین الماس‌های جهان است و  بر خلاف نام آن که تداعی کننده رنگی آبی است، رنگی گلبهی یا صورتی دارد. این رنگ یکی از نایاب ترین و استثنائی ترین رنگها در میان الماسهای برلیان است.

تا پیش از ناصرالدین شاه، این الماس در میان یکی از بازوبندهای سلطنتی جا خوش کرده بود اما در زمان او دیگر استفاده از بازوبند رنگ باخت.

بر طبق گفته‌ها ناصرالدین شاه قاجار علاقه بسیاری به این الماس گرانبها داشت و در مراسم و مهمانیها به اشکال مختلفی از آن استفاده می‌کرد. گاهی آن را بر تاج خود نصب می‌کرد و زمانی ان را بر سینه و گاهی به بند ساعت خود وصل می‌کرد.

او این الماس را متعلق به کوروش کبیر می‌دانست و به قدری برای این الماس ارزش قایل بود که منصب مخصوصی برای نگهداری از دریای نور قرار داده بود و حفاظت از آن را به دست سردمداران مملکت سپرده بود.

این الماس در دوران فتح علیشاه با تغییراتی روبه رو شد و اندکی از ارزش واقعی آن کاسته شد. زیرا به دستور او عبارت «سلطان صاحبقران فتح‌علی‌شاه قاجار ۱۲۴۴» بر روی آن حک شد و وزن واقعی آن را تقلیل داد.

او گهگاهی خود را با جواهرات مختلف خصوصا دریای نور می‌آراست و در کوی و برزن خودنمایی می‌کرد.

در سال ۱۳۲۶ با پناه بردن محمد علی میرزا به سفارت روسیه او جواهرات سلطنتی را متعلق به خود دانسته و با خود به همراه برد که الماس دریای نور نیز شامل آن بود. او مدعی بود که الماس دریای نور ملک شخصی وی است و اگر همت ملی مردم نبود این الماس به تصرف روس‌ها در می‌آمد.

کوه نور

وزن: ۲۱‌.۱۲ گرم
پس از سرقت از ایران، سر از تاج ملکه انگلیس درآورد

با مرگ نادر الماس کوه نور سر از افغانستان درآورد و به شاه شجاع درانی رسید. اما این الماس به او نیز وفا نکرد و این شاه افغان نیز در جنگ میان او و مهاراجه‌ای ملقب به شیر پنجاب شکست خورد و دوباره به هند بازگشت.

سرانجام با روی کار آمدن انگلیسی‌ها در هند و تاسیس  کمپانی هند شرقی، این الماس به دست آنها افتاد و نصیب انگلیسی‌ها شد و در نهایت در سال ۱۸۷۷ الماس کوه نور به ملکه ویکتوریا تقدیم شد.

الماس شاه

وزن: ۱۷.۸ گرم
پس از قتل گریبایدف در تهران، جهت دلجویی از طرف فتحعلیشاه به روس‌ها داده شد

الماس‌شاه برای سالیان متوالی در دربار ایران بود. گفته می شود فتحعلی شاه قاجار علاقه شدیدی به این الماس داشت، به طوری‌که دستور داد روی آن مانند شاه جهان اسمش را حکاکی کنند. البته دستور این دو پادشاه ایرانی و هندی گرچه تاریخی بوده اما به شدت از ارزش الماس کاست.

ماجرای گریبایدوف

گریبایدوف وزیر مختار روسیه در عهد فتحعلی‌ شاه قاجار

در دورۀ سلطنت فتحعلی شاه قاجار، جنگ‌های بین ایران و روسیه در گرفت که در پی آن براساس دو معاهده گلستان و ترکمن‌چای بخش‌های وسیعی از خاک ایران جدا و به روسیه الحاق شد.

در واقع در ۲۰ بهمن ۱۲۰۶ عهده‌‌نامۀ ترکمنچای بین عباس میرزا ولیعهد وقت ایران و گریبایدوف امضا شد. براساس این عهدنامه ایران متعهد شد علاوه بر قسمت‌های از خاک کشور و ۲۰ میلیون روبل، به روسیه دهد. پس از امضای این عهدنامه گردیبایدوف سفیر یا وزیرمختار روسیه در ایران شد.

به گردیبایدوف زمانی‌که به تهران رسید، خبر دادند که تعداد از زنان گرجی مسلمان شدند و در خانه‌های شخصیت‌های سیاسی ایرانی‌ به سر می‌برند. او حضور این زنان را اسیر تلقی کرد و خواستار بازگشتشان به روسیه شد. رابط گردیبایدوف با دربار شخصی با نام « آغا یعقوب ارمنی» بود.

با پیگیری‌ها «آغا یعقوب ارمنی» دو تن از این زنان گرجی به سفارت روسیه پناهنده شدند. در پی داستانی‌های که در تهران در مورد پناهندگی این زنان پخش شده بود، تهرانی‌ها که از پیش از بابت عهدنامۀ ترکمن‌چای و جدای بخش‌های از ایران شاکی و عصبانی بودند به سفارت روسیه حمله ور می‌شوند و همه‌ٔ افراد سفارت از جمله گردیبایدوف را به قتل می‌رسانند.

غرامت فتحعلی شاه

تصویر الماس شاه روی تمبر اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۳۵۰ شمسی

با کشته شدن گریبایدوف ، ایران و روسیه دوباره تا آستانه جنگی دیگر می‌روند. دربار قاجار بر جلوگیری از این جنگ، گروه از شخصیت‌های عالی‌رتبه ایران شامل خسرو میرزا شاهزاده قاجار ، محمد خان زنگنه و امیرکبیر را روانه مسکو می‌کند.

فتحعلی شاه به همراه این گروه علاوه بر نامۀ عذرخواهی رسمی، الماس شاه را هم به تزار نیکلای یکم پیشکش می‌کند.

امروزه الماس شاه  در موزهٔ «صندوق الماس» روسیه نگه‌داری و در معرض دید عموم است.