به گزارش«رهوا».با پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ نظام شاهنشاهی ۲۵۰۰ ایران برچیده شد. آخرین پادشاه ایران محمدرضا شاه پهلوی مدتی قبل از آن کشور را ترک کرد و حدود یکسال و نیم بعد در مصر درگذشت. او هم همانند سه پادشاه قبل از خود یعنی پدرش رضاخان، محمدعلی شاه و احمد شاه دو پادشاه آخر سلسله قاجار، روزهای آخر عمرش را در جایی غیر از ایران سپری کرد. آخرین پادشاه ایرانی که در وطن خود درگذشت مظفرالدین‌شاه قاجار بود.
مظفرالدین‌شاه قاجار پنجمین پادشاه ایران از دودمان قاجار بود. وی پس از کشته‌شدن پدرش ناصرالدین‌شاه و پس از نزدیک به ۴۰ سال ولایت‌عهدیِ، شاه شد و از تبریز به تهران آمد. او در سال ۱۲۷۵ خورشیدی تاجگذاری کرد. مظفرالدین شاه قاجار سرانجام در روز ۱۸ دی ۱۲۸۵ در سن ۵۳ سالگی درگذشت. او آخرین پادشاهی است که در ایران جان سپرد.
.jpg)
مظفرالدین‌شاه قاجار
پس از مرگ مظفرالدین‌شاه پسرش محمدعلی شاه به عنوان ششمین شاه قاجار بر تخت سلطنت نشست. محمدعلی شاه هرچند تا پیش از پادشاهی با مشروطه‌خواهان همراه بود اما در پی مرگ پدرش و نشستن بر تخت پادشاهی از همان روز اول بنا را بر مخالفت با مشروطه گذاشت.
محمدعلی شاه قاجار که از همان آغاز کار، مصمم به برانداختن مشروطیت بود، بعد از مخالفت با مشروطه و به توپ بستن مجلس با کمک کلنل لیاخوف روسی، از مشروطه خواهان شکست خورد.
بعد از فتح تهران به دست مشروطه‌خواهان، محمدعلی شاه مجبور به ترک سلطنت شد. او که همواره متکی به نیروی روس‌ها بود، چاره‌ای نداشت جز اینکه به سفارت روسیه پناهنده شود.
او چندی پس از فرار از ایران به فکر بازگشت به سلطنت افتاد و با یاری روس‌ها سپاهی فراهم کرد و به سوی ایران تاخت اما جز شکست نصیبش نشد. محمدعلی شاه بعد‌ها به بندر ساوونا در ایتالیا تبعید شد و در همان شهر درگذشت.
محمدعلی‌شاه قاجار
پس از فتح تهران توسط قوای مشروطه خواهان و خلع محمدعلی شاه از سلطنت، احمدمیرزا پسر دوازده ساله‌اش توسط مجلس عالی رجال و بزرگان مملکت به پادشاهی رسید. وی در تیر ماه ۱۲۹۳ بعد از رسیدن به سن بلوغ تاجگذاری کرد. تا زمان تاج گذاری احمد شاه، دو نفر از سران ایل قاجار نایب السلطه ایران بودند.
تاجگذاری وی مصادف با شروع جنگ جهانی اول بود. دولت وقت موضع ایران را در این جنگ بی‌طرفی اعلام کرد ولی بی‌طرفی ایران توسط دولت‌های متخاصم روسیه تزاری، انگلیس و عثمانی نادیده گرفته شد و قوای این سه کشور از شمال، غرب و جنوب وارد ایران شدند. قوای روسیه تا نزدیکی تهران پیش آمدند ولی از براندازی حکومت قاجار منصرف شدند.
در تاریخ سوم اسفند ۱۲۹۹ کودتایی توسط رضا خان میر پنج با همکاری سید ضیاءالدین طباطبایی و طرح ریزی ژنرال آیرونساید افسر عالی رتبه انگلیس اجرا شد. طی این کودتا مقاومت چندانی از سوی نیروهای محافظ تهران دیده نشد و تنها تلفات نیرو های کودتا چند نفر از نیروهای قزاق بود.
بعد از این کودتا احمد شاه مجبور به امضای حکم وزیر الوزرایی سیدضیاء شد ولی یک سال بعد موفق به عزل او با کمک رضا خان میرپنج شد. احمد شاه به اجبار در آبان ۱۳۰۲ رضاخان سپه سالار را به نخست وزیری انتخاب کرد. او در سال ۱۳۰۳ سعی در عزل کردن رضاخان کرد ولی به علت عدم حمایت مجلس از خودش مجبور به انتخاب مجدد رضاخان به عنوان نخست وزیر شد.
در آخر احمدشاه با رای مثبت مجلس شورای ملی در تاریخ ۹ آبان ۱۳۰۴ از سلطنت خلع شد. به متعاقب این امر با تشکیل مجلس موسسان رضا خان با نام رضا شاه پهلوی پادشاه ایران شد. احمد شاه، آخرین پادشاه قاجار بعد از خلع از حکومت برای آخرین بار ایران را نه برای تفریح بلکه برای تبعید به مقصد اروپا ترک کرد. احمد شاه در نهم اسفند ۱۳۰۸ در پاریس در گذشت.
.jpg)
احمدشاه قاجار
حاکمیت استبداد و بی‌کفایتی قاجاریه، فرهنگ و تمدن کشور را در وضعی قرار داده بود که زمینه‌های رشد و ترقی از آن گرفته شده بود، رضاشاه هم که با دخالت بیگانگان و بوسیله کودتای نظامی در ایران به قدرت رسید در تمام دوره حکومت خود در حوزه فرهنگ برنامه‌هایی را اجرا می‌کرد که از سوی غربی‌های مخالف اسلام به او دیکته می‌شد.
با آغاز جنگ جهانی دوم، ایران بلافاصله در این جنگ اعلام بی طرفی کرد اما پس از حمله آلمان نازی به شوروی و پس از آن به دنبال اتحاد بریتانیا و شوروی، متفقین تصمیم گرفتند از طریق ایران برای ارسال کمک به جبهه های نبرد در شوروی استفاده کنند. به دنبال این تصمیم نیروهای شوروی با حمله هوایی و زمینی از شرق و شمال و نیروهای بریتانیایی از جنوب و غرب وارد ایران شدند و به سمت تهران حرکت کردند.
با ورود متفقین به خاک ایران، فروپاشی ارتش و کشتار مردم توسط دولت‌های بیگانه، رضاشاه که روی کارآمدنش با همکاری انگلیسی‌ها بود، مجبور به ترک تاج و تخت و اخراج از کشور شد. وی در روز ۲۵ شهریور ماه ۱۳۲۰ و زمانی که قوای روس و انگلیس به سمت تهران در حرکت بودند، استعفا داد.
با خروج رضا شاه از ایران و تبعید به جزیره موریس، مردمی که قریب بیست سال را در اختناق دوران پهلوی اول سپری کرده بودند، احساس آزادی کرده و شرایط برای صحبت بر سر تمام اتفاقات گذشته فراهم شد.
رضاخان پس از مدتی زندگی در موریس به ژوهانسبورگ پایتخت آفریقای جنوبی نقل مکان کرد و در نهایت پس از حدود ۳ سال زندگی در تبعید در سن ۶۸ سالگی در ۴ مرداد ۱۳۲۳ به علت حمله قلبی در ژوهانسبورگ درگذشت.
رضاخان
محمدرضاشاه پهلوی دومین و آخرین پادشاه دودمان پهلوی بود که از ۲۵ شهریور ۱۳۲۰ بر این کشور حکومت کرد. محمدرضاشاه در پی استعفای پدرش رضاشاه پهلوی و با رای مجلس شورای ملی به پیشنهاد محمدعلی فروغی به قدرت رسید.
او پس از نجات از یک ترور نافرجام، با تشکیل مجلس سنا بر قدرت و اقتدار خود افزود. در دوران پادشاهی او، صنعت نفت ایران به رهبری محمد مصدق ملی شد، اما سازمان اطلاعات و امنیت خارجی بریتانیا و سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا، کودتایی برای برکناری مصدق به راه انداختند. با شکست خوردن این کودتا، محمدرضا شاه ایران را ترک کرد و به ایتالیا رفت.
اما چند روز بعد و در روز ۲۸ مرداد کودتایی با طرح و حمایت مالی و اجرایی سرویس اطلاعات مخفی بریتانیا (اس‌آی‌اس) و آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) و با همراهی ارتش شاهنشاهی ایران و کمک طرفداران محمدرضا پهلوی با هدف سرنگونی دولت قانونی محمد مصدق در ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ رخ داد. با موفقیت کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ مصدق برکنار شد و شاه باری دیگر به قدرت رسید.
سال ۱۳۵۷ برای محمدرضا پهلوی سالی غم‌انگیز و غیر قابل‌پیش‌بینی بود، اعتراض‌های مردمی علیه او گسترش‌یافت و او مجبور شد در تاریخ ۲۶ دی ۱۳۵۷ ایران را برای همیشه ترک کرد.
در رابطه با ثروت محمدرضا پهلوی، ارقام و اعداد نجومی بسیاری روایت شده است. او و خانواده‌اش در هنگام خروج از ایران، ۳۸۴ چمدان از جواهرات و عتیقه‌های ملی ایران را که متعلق به مردم این کشور بود، در کنار مبالغ هنگفتی ارز به خارج از کشور بردند.
محمدرضا پهلوی
سر انجام در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷، نظام پوسیده ستمشاهی فروریخت و مبارزه پانزده ساله ملت مسلمان ایران به رهبری امام خمینی(ره) به ثمر رسید و با سرنگونی نظام ۲۵۰۰ شاهنشاهی، انقلاب شکوهمند اسلامی ایران پیروز گردید.
محمدرضا پهلوی سرانجام در تاریخ ۵ مرداد ۱۳۵۹ در سن ۶۰ سالگی و در اثر سرطان غدد لنفاوی، در مصر درگذشت.
https://rahva.ir/?p=20126
