۱۲ روز قبل که مذاکرات هسته‌ای وین کلید خورد، روند گفتگو‌ها به سرعتی باورنکردنی پیش رفت تا جایی که نیویورک‌تایمز در همان دو روز اول مذاکره نوشت که واشنگتن و تهران برای لغو تحریم‌های امریکا و کاهش سطح غنی‌سازی ایران توافق کرده‌اند. اگرچه دور دوم مذاکرات با «ارزیابی مثبت روس‌ها» آغاز شد، ولی ظاهراً این بار غنی‌سازی ۶۰ درصدی، گوی سبقت را از پیشرفت مذاکرات ربوده است. قرار بود اولین ذرات اورانیوم ۶۰ درصدی ایران، هفته بعد استحصال شود، ولی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، دیروز از استحصال اولین ذرات اورانیوم خبر داد و گفت که ایران می‌تواند هر ساعت ۹ گرم اورانیوم ۶۰ درصدی تولید کند. معنی حرف صالحی این است که ایران هر چهار روز حدود یک کیلو گرم اورانیوم ۶۰ درصدی تولید خواهد کرد. مجموعه این تحولات در شرایطی است که رئیس تیم مذاکره‌کننده ایران نیز روز پنج شنبه به طرف‌های غربی هشدار داد که ایران وقتی برای مذاکرات فرسایشی ندارد.

علی اکبر صالحی روز جمعه ضمن تأیید غنی‌سازی ۶۰ درصدی در نطنز، خرابکاری در این تأسیسات را عاملی برای تسریع روند غنی‌سازی دانست و با اشاره به قانون راهبردی مجلس گفت: «دوستانی که این مورد را در قانون وارد کرده بودند به ما گفته بودند با احتیاط جلو بروید و می‌خواستند در مذاکرات با حسن نیت جلو برویم، ولی با اتفاقی که رخ داد دستور دادند این کار را سریع‌تر انجام بدهیم.»‌وی در تشریح روند کار گفت: «چهار شنبه دستور راه‌اندازی ۶۰درصد را دادیم و ۴۰دقیقه بامداد جمعه محصول ۶۰‌درصد را گرفتیم. محصولی که الان می‌گیریم حدود ۹گرم در ساعت است. دارند روی چیدمان زنجیره‌ها کار می‌کنند که تولید ۶۰درصد ما کمتر می‌شود و ممکن است به ۵ الی ۶ گرم برسد. اما با این دو زنجیره همزمان ۲۰درصد تولید می‌کنیم. هم ۶۰‌درصد تولید می‌کنیم و با یک تزریق همزمان هم ۲۰درصد تولید می‌کنیم که ظرف یکی دو روز آینده بهینه‌سازی‌ها به پایان می‌رسد.»‌رئیس سازمان انرژی اتمی همچنین با رد هرگونه آلودگی در نطنز، تصریح کرد: «الان هر غنایی را اراده کنیم، حتی ۹۰ درصد امکانپذیر است. لحظه‌ای قادر به این کار هستیم.»

مذاکره برای مذاکره، ممنوع

در شرایطی که امریکا و طرف‌های اروپایی درباره پیامد‌های غنی‌سازی ۶۰ درصدی و احتمال تأثیر منفی آن بر مذاکرات وین هشدار داده اند، تیم ایرانی نیز همچنان بر پیگیری مذاکرات فقط در صورت مؤثر بودن تأکید دارد. عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران و رئیس هیئت ایرانی در وین نیز گفته است: «من نمی‌توانم بگویم که خوش‌بین هستم، اما فکر می‌کنم که در مسیر خوبی قرار داریم، اگرچه تأثیرات منفی تحولات روز‌های گذشته را داشتیم و باید به نوعی آن را مدیریت کنیم.»‌عراقچی تأکید دارد که باید در عمل دید که آیا برای رسیدن به توافق یک شتاب مقبول و معقول وجود دارد یا خیر و گفت: «به هیچ وجه به دنبال مذاکرات فرسایشی نیستیم، اگر مذاکرات به سمت سازنده‌ای که انتظار داریم پیش برود، طبیعتاً ادامه می‌یابد وگرنه متوقف خواهد شد.» محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه نیز پنج شنبه شب با انتشار پیامی در اینستاگرام، با بیان اینکه زمان و مدت مذاکره را تنها منافع ملی تعیین می‌کند، نوشت: «از مذاکره برای مذاکره، با جدیت امتناع خواهیم کرد.»

پیشرفت بیشتر گروه هسته‌ای

میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین روز جمعه در شبکه اجتماعی توئیتر نوشت: «کمیسیون مشترک برجام کار خود را در وین از طریق رایزنی‌های غیررسمی در شکل‌های مختلف ادامه می‌دهد. هیئت‌ها (گزارش) مشارکت‌های انجام داده در زمینه لغو تحریم‌ها و مسائل هسته‌ای را ارائه می‌کنند.»‌وی پنج شنبه شب در توئیتی خوشبینانه‌تر نوشته بود: «برداشت عمومی مثبت بوده و جلسات غیررسمی در اشکال مختلف از جمله جلسات کارگروه‌های فنی ادامه خواهد داشت؛ و اگر لازم باشد کمیسیون دوباره نشست برگزار می‌کند.»

وانگ گان، نماینده دائم چین در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین هم درباره مذاکرات گفت: «آنچه اکنون به‌عنوان اولویتی مهم مورد نیاز است، این است که از عوامل مخرب فاصله گرفته و در اینجا مذاکرات را به‌خصوص با تمرکز کامل بر لغو تحریم‌ها، با سرعت بیشتری دنبال کنیم. معتقدم در حال حاضر پیشرفت کارگروه هسته‌ای بسیار بیشتر از کارگروه لغو تحریم‌ها است.»

به موازات اخباری از وین، روزنامه «جروزالم‌پست» هم از تحولاتی در رژیم صهیونیستی خبر داد و نوشت که کابینه امنیتی این رژیم روز یک شنبه تشکیل جلسه می‌دهد تا اعلامیه ایران مبنی بر تولید اورانیوم با غنای ۶۰ درصد در تأسیسات هسته‌ای نطنز را بررسی کند.

امریکا به دنبال سیاست نعل و میخ

نشریه فارین پالیسی نوشت که دولت بایدن با در نظر گرفتن موقعیت رئیس‌جمهور، تلاش همه‌جانبه‌ای را برای نجات توافق هسته‌ای ایران آغاز کرده است. این نشریه به نقل از منابع آگاه نوشت: «انتظار می‌رود رابرت مالی به تهران معامله‌ای را پیشنهاد دهد که فقط به اندازه کافی تحریم‌ها علیه ایران کاهش می‌یابد تا تهران بتواند به توافق برجام بازگردد، اما نه آنقدر انعطاف‌پذیری که بایدن را در برابر حملات تندرو‌ها در داخل امریکا آسیب‌پذیر کند.»‌روزنامه وال استریت ژورنال هم نوشت که دیپلمات‌های ایرانی و امریکایی می‌کوشند مسیری را برای رفع تحریم‌ها در مقابل اتخاذ گام‌های متناسب از سوی ایران ترسیم کنند. این روزنامه امریکایی به نقل از دیپلمات‌های غربی مدعی شد که با آغاز مذاکرات در این هفته، به نظر می‌رسد ایران موضع نرم‌تری اتخاذ می‌کند. با این حال، علی واعظ از گروه بحران بین‌المللی می‌گوید که تاکنون هیچ تحریم خاصی مورد بحث قرار نگرفته است، بلکه فقط رئوس مطالب برای اعتمادسازی مطرح می‌شود. به گفته واعظ، آنچه آن‌ها در این هفته انجام می‌دهند این است که فهرستی از اقدامات هر دو طرف را برای مطابقت با توافقنامه نهایی کنند، مرحله بعدی توالی این موارد است تا به هر دو طرف اجازه دهد راستی‌آزمایی خود را ثابت کنند.

رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گفتگو با «ان‌اچ‌کی» ژاپن با اعلام اینکه جمهوری اسلامی ایران آژانس را در جریان برنامه خود برای آغاز غنی‌سازی ۶۰ درصد قرار داده و بازرسان آژانس در تأسیسات نطنز حضور دارند، گفت که نتیجه گفتگو‌های وین تأثیر زیادی بر توافق میان آژانس و ایران در خصوص بازرسی‌ها از تأسیسات هسته‌ای خواهد داشت و در صورت عدم توافق طرفین برجام تا آخر ماه می، آژانس مجبور می‌شود با مقام‌های ایران برای دستیابی به راهکاری گفتگو‌های دوجانبه‌ای داشته باشد.