سرعت عمل در اجرای این طرح این سؤال را مطرح می‌کند؛ پیشنهاد طرح آب و گاز رایگان برای کم‌مصرف‌ها اولین بار در کجا و از سوی چه‌کسی مطرح شد که در کمترین زمان ممکن به مرحله عملیاتی رسید.

حدود سه هفته پیش یعنی در تاریخ ۴ آذر ۹۹ جلسه مهمی در حضور مقام معظم رهبری برگزار شد که همان جلسه شورای‌عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا بود. هدف از این جلسه بر اساس آنچه مقام معظم رهبری در آن تأکید کردند؛ این بود: “هدف از برگزاری این جلسه، بیان راهکار‌های عملی است که در کوتاه‌مدت نتیجه دهد و تأثیر آن در زندگی مردم مشخص شود که البته لازمه‌ی اجرای این راهکار‌های عملی و تأثیرگذاری آنها، همت جدی و تلاش پیگیر رؤسای قوا و مسئولان مرتبط با سه قوه در تشکیلات و سازمان‌های آن‌ها است. ”

بر اساس گفته‌های برخی اعضای این جلسه، یکی از تصمیمات مهم که به‌منظور کاهش فشار‌های معیشتی به محرومان و دهک‌های کم‌درآمد جامعه در این جلسه از سوی مقام معظم رهبری پیشنهاد شد، طرحی در خصوص رایگان شدن آب و گاز محرومان و کم‌مصرف‌ها مشابه آنچه در خصوص برق اتفاق افتاده، است و مقرر شد از کسانی که مصرف پایین دارند، هزینه‌ای در قبال آب و گاز گرفته نشود و تخفیف ویژه داده شود، به‌عوض از پرمصرف‌ها مبالغ بیشتری دریافت شود که کمبود درآمدی دولت را جبران کند.

محمدرضا پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس و عضو شورای‌عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا هم در گفتگویی که درباره این جلسه با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم داشته، ضمن اشاره به طرح پیشنهاد آب و گاز رایگان محرومان در این جلسه گفته است: از کمک‌هایی که ما می‌توانیم انجام دهیم، تأمین خدمات ارزان‌قیمت لازم در بحث آب، برق، گاز و تلفن است، به‌طور مثال می‌توانیم نرخ خدمات اقشار ضعیف را تخفیف دهیم یا در بحث الگوی مصرف سقف معافیت وزارت نیرو را (که می‌گوید اگر مصرف از یک حدی پایین‌تر باشد از پرداخت هزینه معاف می‌شوند) افزایش دهیم تا شامل افراد بیشتری شود.

بر همین اساس، دولت، شخص رئیس جمهور و وزرای مربوطه به اجرای این طرح اهتمام ورزیده و پیشنهاد مطرح‌شده را سریعاً در جلسه هیئت وزیران به شور و بررسی گذاشته و برای اجرای آن از ابتدای دی ماه برنامه‌ریزی کرده‌اند.

در جلسه روز گذشته، هیئت وزیران جزئیات رایگان شدن آب و گاز برای مشترکان کم‌مصرف را که اغلب آن‌ها از طبقه محرومان و دهک‌های کم‌درآمد جامعه هستند تصویب کرد.

هیئت وزیران به‌منظور فرهنگ‌سازی، اطلاع‌رسانی و آموزش با هدف کاهش مصرف مشترکان مصرف‌کننده بیش از الگو و اعمال سیاست تشویق مشترکان خانگی کم‌مصرف (با اعمال تخفیف صددرصدی)، با پیشنهاد وزارت نیرو درخصوص «اصلاح الگوی مصرف و تشویق مشترکان کم‌مصرف آب» موافقت کرد.

ترغیب مشترکان پرمصرف به تغییر رفتار و کاهش مصارف غیرضرور، ایجاد زمینه تحقق اهداف مشترک با سایر مصوبات از جمله برق امید به‌منظور اصلاح مصرف منابع کمیاب آب و انرژی و به‌دنبال آن بهبود شرایط زیست‌محیطی، از دیگر اهداف این مصوبه است.

به‌موجب مصوبه فوق، مشترکان خانگی در مناطق مختلف جغرافیایی کشور متناسب با میزان مصرف به سه گروه: (خوش‌مصرف)، (پرمصرف) و (بدمصرف) طبقه‌بندی و برای هر دسته از این مشترکان به‌تناسب، سیاست‌های حمایتی، تشویقی و یا بازدارنده اجرا می‌شود.

بر این اساس، وزارت نیرو مجاز است صورت‌حساب آب و فاضلاب مشترکان با مصرف تا یک‌سوم الگوی تعیین‌شده را با تخفیف صددرصد محاسبه نماید. این تخفیف صرفاً شامل سکونتگاه‌های دائمی در حال بهره‌برداری شهری و روستایی می‌شود و واحد‌های خالی از سکنه و سکونتگاه‌های غیردایم نظیر باغ‌ویلا‌ها و خانه‌باغ‌ها مشمول این تخفیف نیستند. آب‌بهای سایر مشترکان تا الگوی تعیین‌شده تغییر نخواهد کرد.

درباره مشترکان با مصرف ماهانه بیش از الگوی مصرف، متعاقباً تصمیم دولت اعلام خواهد شد.

دولت همچنین وزارت نیرو (شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور) را موظف کرد ضمن اطلاع‌رسانی، آموزش و فرهنگ‌سازی، مشترکان پرمصرف را نسبت به استفاده از وسایل کاهنده مصرف با هدف اصلاح رفتار و کاهش مصارف غیرضرور ترغیب نماید.

جزئیات طرح رایگان‌شدن گاز برای کم‌مصرف‌ها

دولت همچنین با هدف بهینه‌سازی مصرف گاز و تشویق مشترکان کم‌مصرف، تصمیماتی را اتخاذ کرد.

به‌موجب این تصمیم، وزارت نفت مکلف شد گازب‌های مشترکین خانگی کم‌مصرف با الگوی مصرف تعیین‌شده را از ابتدای دی ماه ۱۳۹۹ رایگان منظور نماید. این حکم شامل گازب‌ها و کلیه هزینه‌های مرتبط با آن (مالیات، عوارض ارزش افزوده و عوارض گازرسانی) است و صرفاً سکونتگاه‌های دائمی در حال بهره‌برداری شهری و روستایی و همچنین سکونتگاه‌های عشایری مشمول آن هستند و سکونتگاه‌های خالی از سکنه و غیردائم نظیر باغ‌ویلاها، مشمول این حکم نمی‌باشند.

گازب‌ها و کلیه هزینه‌های مرتبط با آن (شامل مالیات، عوارض ارزش افزوده و عوارض گازرسانی) برای مشترکان خانگی پرمصرف متعاقباً اعلام خواهد شد.

نرخ گاز مشترکان خانگی که میزان مصرف ماهانه آن‌ها بیش از الگوی تعیین‌شده برای مشترکان کم‌مصرف و کمتر از الگوی تعیین‌شده برای مشترکان پرمصرف باشد، بدون تغییر باقی می‌ماند.

همچنین به مشترکان خانگی پرمصرف (با میزان مصرف بیش از الگوی تعیین‌شده برای آنها) فرصت داده می‌شود از طریق روش‌های زیر نسبت به اصلاح مصرف خود اقدام نمایند:

الف ــ اجرای اقدامات بهینه‌سازی مصرف که به‌صورت رایگان توسط شرکت ملی گاز ایران آموزش داده می‌شود.

ب ــ مشارکت در طرح‌های بهینه‌سازی مصرف گاز اعم از اصلاح سامانه موتورخانه‌ها و جایگزینی بخاری‌های فرسوده.