مجله خبری«رهوا».اعتمادبه‌نفس یا خودباوری را می‌توان این‌طور تعریف کرد: نوعی شرایط روحی است که فرد بر اساس تجربه به توانایی‌ها و استعدادهای خود در انجام کارها به‌طور موفقیت‌آمیز باور دارد.

وقتی فردی به خودباوری برسد، توسعه، پیشرفت و موفقیت‌های بسیاری را برای خود رقم خواهد زد. جالب است بدانید این شرایط روحی رابطه مستقیم با کودکی فرد دارد.

محققان در این رابطه گفته‌اند برخلاف باور عموم، اعتماد به نفس کودکان تا سن پنج سالگی به‌طور کامل شکل می‌گیرد. به طوری که گفته می‌شود یک کودک پنج ساله از احساس اعتماد به نفسی برخوردار است که به لحاظ تکامل با بزرگسالان قابل مقایسه است.

اینجاست که نقش مهم والدین در ساخت آینده‌ای مملو از موفقیت و پیشرفت برای فرزندانشان نمایان می‌شود.

پدر و مادری که روش‌های سخت‌گیرانه برای تربیت فرزند دارند باعث می‌شوند تا اعتماد به نفس در فرزندانشان کاهش یابد. به این خاطر که فرد قدرت تصمیم‌گیری خود را از دست می‌دهد.

برخی والدین با ایجاد محدودیت‌های غیرضروری و مشکل آفرین، مانع رشد اعتماد به نفس در کودکانشان می‌شوند و این امر در بزرگسالی باعث عدم خودباوری و اتکای به نفس در این افراد خواهد شد.

باید بدانید که «اعتمادبه‌نفس» امری آموختنی و اکتسابی است. بنابراین این وظیفه والدین است که این خودباوری را به فرزند خود بیاموزند.

اما این سوال پیش می‌آید که نداشتن اعتمادبه‌نفس چه تاثیری در زندگی افراد دارد؟ در زیر ۷ مشکلی را برایتان نوشته‌ایم که در نتیجه نداشتن خودباوری در زندگی افراد پدیدار می‌شود.

۱- مسایل مالی

نداشتن اعتمادبه‌نفس بدون شک روی مسایل مالی شما تاثیر می‌گذارد. در این راستا، یکی از اساتید دانشگاه فلوریدا به نام دکتر تیموثی جاج بدنبال چندین پژوهش ثابت کرده افرادی که اعتمادبه‌نفس های بالایی دارند، نسبت به بقیه درآمدهای بسیار بیشتری نیز دارند. بدنبال این تحقیقات مشخص شده حتی در دهک‌های پایین جامعه نیز افرادی که به خودباوری رسیده‌اند توان کسب درآمد بیشتری نسبت به هم‌نوعان خود دارند که اعتماد به نفس ندارند.خودباوری افراد در کسب درآمد آنها نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند.

۲- موفقیت شغلی

اعتمادبه‌نفس پایین باعث می‌شود تا فرد سوالات متعددی در مورد شخصیت، استعدادها و توانایی‌هایش داشته باشد. تعیین هدف، خطرپذیری و تصمیم گرفتن در مواقع لزوم از جمله موارد موردنیاز برای پیشرفت در کار است. واقعیت این است که افرادی که به خودباوری نرسیده‌اند، اغلب در یک رفتار ناخودآگاه گرفتار هستند که همیشه موفقیت‌های آنها را نادیده می‌گیرد. به همین خاطر است که این افراد هرگز برای ارتقا، افزایش حقوق یا حتی شغل جدید هیچ تلاشی نمی‌کنند. افراد معتمد به نفس خیلی راحت موقعیت‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهند و برای موفقیت‌های بیشتر تلاش می‌کنند. وقتی می‌توانید موفقیت‌های خود را بپذیرید که به خودباوری برسید.

۳- شادی در رابطه عاطفی

بر اساس مجموعه‌ای از پژوهش‌های صورت گرفته توسط محققان همچون، هولمز، مک‌دونالد و السورث در سال ۱۹۹۸ میلادی، مشخص شد که پایین بودن عزت‌نفس و اعتمادبه‌نفس در افراد روی نگاه و برداشت آنها از خودشان تاثیر می‌گذارد. این امر نیز اثرات خود را مستقیما روی روابط عاطفی و اجتماعی نشان می‌دهد.

شخصی که اعتمادبه‌نفس پایینی دارد همیشه منتظر دریافت تایید و دیده شدن از طرف شریک عاطفی خود است. نداشتن عزت نفس در این افراد همچون سمی برای روابط عاشقانه است و علاوه بر انتقال حس وابستگی و محتاج محبت بودن، شادی را در رابطه دو نفره از میان برخواهد داشت. نیاز و وابستگی فرد بی‌اعتمادبه‌نفس موجب تخریب رابطه می‌شود. این افراد همچنین نگران طرز فکر دیگران نسبت به خود هستند و این هم در رفتار آنها تاثیر می‌گذارد.

تحقیقات انجام شده در دانشگاه کالیفرنیا نشان داد که هر چقدر نه گفتن برایتان دشوارتر باشد، احتمال اینکه به اضطراب، فرسودگی شغلی و حتی افسردگی دچار شوید، بیشتر می شود و همه ی این عوامل باعث کاهش اعتماد به نفس در شما خواهند شد. افرادی که اعتماد به نفس بالایی دارند به خوبی می دانند که “نه” گفتن، به نفع آنهاست.

۴- سلامت روح و جسم

نداشتن اعتماد به نفس اگر شدید باشد می‌تواند عزت نفس شخص را نیز از بین ببرد؛ عزت‌نفس حس کلی شما در مورد ارزش و اعتبارتان است. وقتی شما به توانایی‌ها یا زیبایی ظاهری خود مطمئن نیستید، وقتی یک اتفاق خوب برایتان روی دهد یا فرد مناسبی آشنا شوید همیشه این فکر را دارید که لایق این وضعیت نیستید. خودتان را دست‌کم می‌گیرید. عدم اعتمادبه‌نفس شدید منجر به بروز بیماری‌هایی همچون افسردگی، خشم، اضطراب، ترس و فوبیا اجتماعی می‌شود. نداشتن عزت نفس همچنین می‌توانند مشکلات جسمی همچون افزایش وزن، مشکل خواب و دردهای عصبی را نیز به وجود بیاورد.

۵- دستاوردهای کلی زندگی

اعتمادبه‌نفس سبب به وجود آمدن خودباوری می‌شود؛ شرایط روانی که به واسطه آن می‌توانید همه چیز را به دست بیاورید. اما نداشتن اعتمادبه‌نفس درست برعکس است؛ شما نه امیدی برای به دست آوردن دارید نه تمایلی برای جنگیدن و به چالش کشیدن. افراد معتمد به نفس برای هدف‌های بزرگ تلاش می‌کنند، مسایلی که بتواند موفقیت، پیشرفت و استقلال را برایشان به ارمغان بیاورد. به طور مثال، یک ورزشکار که توانایی‌های خود را باور کرده برای افزایش مهارت‌هایش بیشتر تلاش می‌کند. از رقابت نمی‌ترسد. این مساله در همه جنبه‌های زندگی بشر مصداق دارد. دستاوردهای مثبت در زندگی به افراد این انگیزه را می‌دهد تا برای کسب موفقیت‌های بیشتر تلاش خود را مضاعف کنند. اما این مساله فقط در مورد افرادی صحت دارد که اعتماد به نفس دارند.

۶- تصمیم‌گیری و حل مشکلات

وقتی اعتمادبه‌نفس ندارید، همیشه خود را دست و پا بسته و در مخمصه می‌بینید. نمی‌توانید به خود و افکار خود اعتماد کنید و بر اساس آنها تصمیم درست بگیرید. تصورتان این است که نمی‌توانید به تنهایی مشکلات خود را حل کنید. اما مساله این است که شما نمی‌اندیشید زیرا فکرهای خود را قبول ندارید. این مسایل سبب می‌شوند حتی مشکلات کوچک هم برایتان بزرگ باشند و آنها را غیرقابل حل تصور کنید. بهترین روش برای از بین بردن عدم اعتمادبه‌نفس، تصمیم‌گیری‌های کوچک اما ارزشمند است. به تفکرات و ایده‌های خود اعتماد کنید و به جلو پیش بروید. از موانع نهراسید و اگر اشتباه کردید، ناامید نشوید. با خودباوری می‌توانید مشکلات بسیار بزرگی را به تنهایی از میان بردارید.

۷- وضعیت ظاهری و جذابیت

جالب است که اغلب مردم تصور می‌کنند نداشتن اعتمادبه‌نفس به وضعیت ظاهری افراد بستگی دارد. اگر فرد تصور کند که با تیپ و چهره‌اش استانداردهای زیبایی تطابق ندارد چه‌بسا اعتماد به نفس خود را از دست بدهد. اما به یاد داشته باشید که این استانداردها را رسانه‌ها به ذهن مردم تزریق می‌کنند و تقریبا فقط ۲ درصد جامعه می‌تواند شبیه مانکن‌های مجله‌های مد باشند. به جای این تفکرات بهتر است به بهداشت، نظم و خوش‌بو بودن فکر کنید. سعی کنید همیشه صاف بنشینید و راه بروید و از قوز کردن دوری کنید و با اعتمادبه‌نفس حرف بزنید. اجازه ندهید عدم خودباوری شما را از ساده‌ترین لذت‌های زندگی دور نگه دارد.

به کودکمان برچسب (خرس گنده، خنگ و…) نزنیم و از عبارات «من به تو افتخار می‌کنم» و «تو توانمند هستی»، «تو می‌توانی» استفاده کنیم.
به جای استفاده از جمله «تو باید نفر اول جهان شوی»، «تو میتوانی یکی از نفرات اول باشی» و «تو میتوانی جزء موفق‌ها باشی» را به کار ببریم.

تکنیک‌های ساده برای افزایش اعتماد به نفس

• خودتان را دوست داشته باشيد و تصويری كه از خود داريد را بهبود دهيد.
• همیشه آماده باشید: آمادگی مانع عملکرد ضعیف می‌شود.
• مثبت‌اندیش باشید.
• با قاطعیت صحبت کنید: سخنرانان بزرگ با اطمینان و قاطعیت و با لحنی ثابت و ریتمیک حرف می‌زنند.
• لباس مناسب بپوشید: زمانی که ظاهر مناسبی دارید احساس بهتری نیز خواهید داشت.
• ورزش کنید: ورزش کردن و داشتن تناسب اندام سبب اعتماد به نفس بالایی خواهد شد.
• با اعتماد به نفس رفتار کنید: سرتان را بالا نگه دارید، قوز نکنید و صاف بنشینید، کمی شانه‌هایتان را عقب ببرید تا کمرتان صاف باشد و مستقیم به مخاطبتان نگاه کنید.