مجله خبری«رهوا».در دنیای امروز، شبکه‌های اجتماعی، یکی از رسانه‌های مهم و تأثیرگذار محسوب می‌شوند. ارتباطات و انتقال پیام بـا ورود شبکه‌های اجتماعی مجازی، مفهوم تازه‌ای به خود گرفته است. نسل امروز، یکی از پرطرفدارترین کاربران فضای مجازی‌اند. آنچه شبکه‌های اجتماعی را از دیگر رسانه‌های مجازی و غیر آن متمایز می‌سازد، قابلیت‌های تعاملی و امکان انتخاب کاربران در تولید و ارائه محتوا و حتی مخاطبان است. با توجه به این دو ویژگی که در شبکه‌های اجتماعی است که امکان هدفمندی در تولید، اشاعه محتوا و به‌دنبال آن تأثیرگذاری بیشتر بر مخاطبان فراهم می‌شود.

“تلاوت اینستاگرامی” پدیده‌ای است که سابقه آن به یک یا دو سال قبل برمی‌گردد که در آن قاریان قرآن به فراخور زمان و مکان مختلف، فرازی از قرآن‌کریم را تلاوت و پس از ضبط در صفحه اینستاگرام خود به اشتراک می‌گذارند. پیشروی این پدیده را می‌توان دو نفر از قاریان جوان کشورمان دانست که البته صاحب عنوان در مسابقات کشوری قرآن هم نیستند.

یکی از این قاریان که به‌واسطه تلاوت‌هایش در صفحه مجازی‌اش به شهرت نسبی دست یافته و در یکی از پر‌بیننده‌ترین برنامه‌های رسانه ملی نیز راه پیدا کرده، “محمد موسی‌زاده” است. موسی‌زاده یکی از جوان‌های موفقی است که سبک زندگی قرآنی را در پیش گرفته و این روز‌ها در فضای مجازی، هر روز محبوب‌تر از گذشته به کار خودش ادامه می‌دهد، جوانی ۲۴ ساله که معتقد است که «ذات قرآن مهجور نیست بلکه ما قرآن را مهجور کرده‌ایم». هر فعالیتی در فضای‌مجازی فارغ از مثبت یا منفی بودنش اغلب اوقات با واکنش‌های مثبت و منفی مردم طرف است. به نظر می‌رسد که فعالیت‌های قرآنی محمد موسی‌زاده نیز از این قضیه جدا نیست. او در این باره می‌گوید: «واکنش‌ها به کار من تقریباً مثبت بوده است».

چطور پای شما به دنیای مجازی باز شد؟
من یک سال تمام با استادم حاج “مهدی تاج‌زاده” به این فکر می‌کردیم که چگونه می‌توان مردم را بیش از پیش با آیات قرآن‌کریم آشنا کرد و قرآن را از مهجوریت درآورد. چراکه معتقدم، ذات قرآن مهجور نیست بلکه ما قرآن را مهجور کرده‌ایم. قرآن برای همه اقشار است و فرقی بین مذهبی‌ها و غیرمذهبی‌ها، پولدار‌ها و فقیر‌ها و حتی مسلمانان و غیرمسلمانان ندارد. شاید تعجب کنید، امّا برخی کاربران و فالوورهایم مسیحی و یا از دیگر ادیان و مذاهب‌اند.

مسیحیان هم از تلاوت‌هایتان استقبال می‌کنند؟
بله. اگر خواستید به شما نشان خواهم داد که چه پیام‌هایی ارسال می‌کنند.

فضای مجازی یک ابزار قدرتمند بوده که ضعیف‌ترین تا بزرگترین کشور‌ها را تحت تأثیر قرار داده است و همانند یک شمشیر دو لبه است که می‌توان از آن استفاده مفید یا مضر داشت. کلاً از فضای مجازی چه تعریفی دارید؟ آن را بحران می‌بینید یا فرصت؟
فضای مجازی یک ابزار قدرتمندی است که دیگر نمی‌توان در مقابل آن ایستاد. من معتقدم که فیلترینگ و بستن فضای ارتباطی، راه‌حل مناسبی نیست. تلاوت‌هایی که در فضای مجازی هم بارگذاری می‌کنم در اصل، پاسخی به نظرات غیرکارشناسانه افرادی است که فضای مجازی را تهدیدی محض می‌دانند. ما می‌توانیم به خوبی از این فضا استفاده کنیم.

قرائت قرآن را به بازیگری و خوانندگی ترجیح دادم
شما از این ابزار روز دنیا برای معرفی کتاب آسمانی خداوند استفاده می‌کنید، یا هدف دیگری دارید؟
من نه مشکل مالی دارم و نه مشکل شخصیتی. حتی مسیر هم برایم فراهم است که فعالیت‌های دیگری مثل بازیگری، خوانندگی و … را پیش بگیرم و یا اینکه مجری تلویزیون شوم. فضای مجری‌گری و این‌ها هم برایم باز است و فقط با کمی ارتباط می‌توانم به آن دست یابم، اما با اعتقاد پای به عرصه تلاوت قرآن گذاشته‌ام.

کاری که شما انجام می‌دهید تا چه میزان به عمق‌بخشی و ترویج فرهنگ قرآن‌کریم کمک می‌کند؟
تأثیرش را من از برداشت‌ها و پیام‌هایی که برایم ارسال می‌کنند، می‌بینم. بالای ۹۰ درصد از افرادی که برایم پیام می‌فرستند از تلاوت‌ها متأثر می‌شوند و می‌گویند “تلاوت شما، اشک‌مان را می‌آورد”. این جمله را خیلی شنیدم که می‌نویسند: “ما امروز حال‌مان بد بود؛ وقتی شما آیه‌الکرسی را خواندید، حال دلم‌مان خوب شد و آرام شدیم”. همین حس آرامشی که از مردم دریافت می‌کنم، برایم بس است. من واقعاً چیزی بالاتر از این نمی‌خواهم. گاهی خودم اشک می‌ریزم. وقتی طرف می‌گوید من تحت تأثیر آیات، نمازم را از امروز شروع می‌کنم؛ شما باشید چه حسی بهتان دست می‌دهد؟ این چیزی است که از پیام‌های مردم دریافت کردم. البته افرادی هم وجود دارند که متأسفانه فحاشی می‌کنند و بد و بیراه می‌گویند، اما من آن‌ها را می‌گذارم به حساب اینکه اوضاع اقتصادی‌شان بد است و واقعاً در فشارند.

چند درصد کاربران به شما ناسزا می‌گویند؟
تعدادشان خیلی کم است. در صفحات دیگر زیاد دیدم، اما در صفحه خودم کم مشاهده کردم که کسی فحش بدهد.

صفحه شما در حال حاضر بیش از ۱۰۰ هزار دنبال‌کننده دارد. می‌دانید بیشتر کاربران شما از چه قشری‌اند؟
بیشتر آن‌ها جوانان بین ۱۷ تا ۳۰ سال دارند. اغلب نسل جوانی‌اند که شاید هیچ آشنایی با فضای قرآنی هم ندارند.

می‌توان گفت جوانانی که سؤالات زیادی در ذهن‌شان وجود دارد.
بله، همینطور است. سؤالات متفاوتی دارند.

شما نیز به سؤالات‌شان پاسخ می‌دهید؟
تا جایی که بتوانم کمک‌شان می‌کنم، اما در بخش‌های تخصصی آن‌ها را به منابع معتبر ارجاع می‌دهم.

شما در میان خانواده و اقوام‌تان قاری قرآن دارید؟
نه. شاید برایتان جلب باشد که هیچ‌کدام از اعضای خانواده‌ام، قاری و حافظ قرآن نیستند. حتی در برخی موارد در روخوانی قرآن مشکلات‌شان را حل و به آن‌ها کمک می‌کنم.

پس چطور شد که شما قاری قرآن شدید؟
مادرم می‌گفت در زمانیکه من را باردار بوده هر روز در نماز ظهر، یک جزء قرآن می‌خوانده و به خواندن زیارت عاشورا مداومت داشته است.

کاربرانی که شما را می‌شناسند در مواجهه با شما در کافه یا سینما و غیره، واکنش‌هایشان چطور است؟
در دانشگاه که احوالپرسی و ابراز لطف می‌کنند. واکنش‌ها خوب بوده است. بعضی اوقات با من عکس می‌گیرند و برخی نیز مهربانانه بغلم می‌کنند.

تحسین بازیگر مشهور سینمای ایران از قاری قرآن
یکی از کلیپ‌های شما در فضای مجازی پیچید. بطوریکه یکی از بازیگران سینما نیز آن را در صفحه خود به اصطلاح Forward کرد؟
روزی یکی از دوستانم تماس گرفت و گفت: معروف شده‌ای. گفتم چی شده؟ گفت حمید فرخ‌نژاد یکی از کلیپ‌هایت را در صفحه شخصی‌اش گذاشته است. آیه “وَهُوَ الَّذِی یُنَزِّلُ الْغَیْثَ مِنْ بَعْدِ مَا قَنَطُوا وَیَنْشُرُ رَحْمَتَهُ وَهُوَ الْوَلِیُّ الْحَمِیدُ” بود. آقای فرخ‌نژاد آدرس صفحه‌ام را هم منشن کرده بود. شماره‌اش را هم فرستاد و با هم صحبت کردیم. او گفت: کار تو باعث شد تا مردم با قرآن آشتی کنند. ”

نظر اساتید قرآن در رابطه با فعالیت‌های مجازی شما چیست؟ آیا نظر مثبت دارند؟
اساتید، همواره تشویقم کرده‌اند. یکی از اساتید می‌گفت شما غیر مستقیم پرچمِ تمام قاریان را بالا می‌برید.

برخی از اساتید قرآن این شبهه را مطرح می‌کنند که تلاوت در کنار دریا، استخر و … دور از شأن قرآن‌کریم است. چه پاسخی در این‌باره دارید؟
خداوند در آیاتی از قرآن فرموده‌اند اگر من را صدا کنید من به سوی شما می‌آیم. در سیاق آیه نمی‌بینید که خداوند، مکان خاصی را برای خواندن قرآن فرموده باشد. چه کسی گفته که قرآن فقط برای مسجد و مراسمات ختم است؟ چه کسی گفته قرآن فقط برای تلاوتِ چند دقیقه قبل از اذان است؟ قرآن کتاب زندگی است. همه جا باید با ما باشد. در مسجد، کافه و یا سینما فرقی نمی‌کند. همه جا باید به یادش باشیم. من قصد خودنمایی ندارد. خیلی‌ها از طریق فضای مجازی با قرآن آشنا شدند. چند‌صد نفر به من گفتند که آخرین‌باری که قرآن خوانده‌ایم به دوران دبستان برمی‌گردد و تو ما را یاد دوران مدرسه می‌اندازی. بیاییم از این منظر به قضیه بنگریم که مردم به سمت قرآن آمدند. وَیْلٌ لِکُلِّ هُمَزَهٍ لُمَزَهٍ؛ واى بر هر بدگوى عیب‌جویى.

شاید برخی انتقادات برای این است که بعضی کاربران شما سبک زندگی‌شان و نوع پوشش شان با یک قاری قرآن متفاوت باشد.
متأسفانه نوع برخورد بعضی از ما بچه‌مذهبی‌ها با این افراد خوب نیست. من اصلاً جامع‌هدفم همین افراد بود، وگرنه می‌رفتم در حسینیه و مسجد قرآن می‌خواندم و هر روز تلاوتم را تقویت می‌کردم. برای من این ارزش داشت که کسی که با این فضا آشنا نیست، با قرآن مأنوس شود. خیلی‌ها فکر می‌کنند من ایرانی نیستم و زندگی‌ام متفاوت از مردم است. باور کنید من هم عشق به میهن اسلامی ایران و شهیدان این مرز و بوم دارم.

آیا مخاطبان و یا به‌اصطلاح فالور‌های خارجی هم دارید؟ آن‌ها چه واکنش‌هایی نسبت به شما دارند؟
برخی از پیام‌های کاربران مسیحی را برایتان می‌خوانم. کاربری نوشته است “سلام. من مسیحی‌ام و نمی‌توانم قرآن بخوانم؛ لطفاً راهنمایی‌ام کنید”. کاربر دیگر نوشته است “سلام، من ایران زندگی نمی‌کنم و از وقتی که با شما آشنا شدم هر روز قرآن می‌خوانم؛ البته این را بگویم که من مسیحی‌ام، اما آنقدر شما زیبا قرآن می‌خوانید که من مشتاق شدم تا معنایش را هم بخوانم.

خودم را قاری برتر نمی‌دانم
آیا فضای مجازی شما را از تلاوت‌های مجلسی و حضوری در جلسات و محافل دور نکرده است؟
نه اصلاً اینطور نیست. تقریباً هرشب به یکی از جلسات اساتید می‌روم و تلاوت می‌کنم. البته یک ماه اول این اتفاق افتاد، امّا مرشد و استاد اینجا نقش خود را ایفاء می‌کند. استادم تذکر داد که مراقب این موضوع باشم. باور کنید من اگر یک میلیون فالوور هم داشته باشم باز هم خودم را قاری برتر نمی‌دانم.

برخی از دایرکت‌ها و پیام‌های مخاطبان را به‌صورت اتفاقی برایمان بخوانید.
کاربری نوشته است: “به جای خواندن قرآن به فکر مردم باشید. ” کاربر دیگری نوشته است “خیلی از افراد، قرآن را قبول دارند، اما اشتیاقی برای خواندنش ندارند. ما به دنبال استدلالیم تا قرآن هم همانند رمان‌ها و کتاب‌های دیگر برایشان جذاب جلوه کند. اگر پیشنهادی دارید بفرمایید. ”

کاربری از کشورمان نوشته است “روزمان را ساختید. غذای روح به ما دادید. پسرم کلاس اول است؛ چکار کنم به قرآن اشتیاق پیدا کند؟ می‌خواهم کلاس قرآن برود؛ چکار کنم تا اشتیاق پیدا کند؟ “.