در تهران محمدجواد ظریف، وزیر خارجه به دولت امریکا یادآوری کرد قبل از پرحرفی درباره برجام به تعهدات‌شان در این توافق هسته‌ای پایبند شوند. ظریف در توئیتر نوشت: «مقام‌های دولت بایدن به صحبت کردن درباره پایبندی ایران به برجام ادامه می‌دهند. بر چه اساسی؟ امریکا مشارکتش را مه ۲۰۱۸ متوقف کرد، برجام را نقض کرد و طرف‌های پایبند به قطعنامه سازمان ملل را مورد تنبیه قرار داد. تا همین امروز ایالات متحده دقیقاً در همان موضع قرار دارد. قبل از حرافی به برجام پایبند شوید.» ظریف در گفت‌وگویی جداگانه با شبکه خبری فونیکس چین گفته است: «ایران گام نخست را برنخواهد داشت، این امریکاست که ابتدا باید پایبندی خود را به برجام نشان دهد. البته ظریف وقتی در مقابل این سؤال قرار گرفت که اگر واشنگتن گام اول را برندارد، موضع تهران چه خواهد بود، موضع کنونی دولت بایدن را به دلیل نرسیدن به جمع‌بندی خوانده و می‌گوید: «معتقدم امریکایی‌ها هنوز سیاست‌های‌شان را جمع‌بندی و نهایی نکرده‌اند و به همین خاطرکاخ سفید ناگزیر از اصلاح چندین باره مواضع بایدن خواهد بود.»‌

اگر بن‌بست شود…

خبرنگار فونیکس از ظریف درباره اصرار هر دو طرف بر موضع خود که ممکن است باعث «ایجاد بن بست» شود می‌پرسد که ظریف تأکید می‌کند: «در این خصوص ایران به هیچ وجه امتیازی را به طرف مقابل نخواهد داد و البته به اعتقاد من بن‌بستی در این رابطه وجود ندارد.» ظریف توضیح می‌دهد: «به باور من در زمان حاضر دولتمردان امریکایی در حال بررسی سیاست‌های‌شان هستند و انتخابی مشخص در برابر آن‌ها وجود دارد، آقای بایدن معتقدند که سیاست‌های ترامپ اشتباه بوده و به همین خاطر تصمیم به خروج از این وضعیت گرفته‌اند و خروج از این وضعیت به معنای لغو تحریم‌هاست و در چنین فضایی نیازی به اقدام یا اعطای امتیاز از سوی ایران وجود ندارد.» با وجود همه این سبک و سنگین کردن‌ها، ظریف هشدار عملی هم به امریکا ارسال کرده و گفته که اگر امریکا و اروپا به برجام برنگردند، طرف ایرانی به زودی مجبور خواهد شد سرعت توسعه برنامه هسته‌ای خود را افزایش دهد: «در پاسخ به پایبند نبودن تأسف بار امریکا و اروپا به تعهدات‌شان ذیل توافق هسته‌ای، این اقدام جبرانی همان‌گونه از سوی مجلس مقرر شده، در انطباق با حقوق در چارچوب برجام شامل گسترش برنامه هسته‌ای ما و کاهش همکاری‌مان با بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است.» او ادامه داد: «با حضور دولتی جدید در واشنگتن این فرصت وجود دارد که رویکرد تازه‌ای آزموده شود، اما پنجره کنونی به سرعت در حال بسته شدن است.»

مسکو: امیدواریم قبل از ۲۱ فوریه توافق شود

در مسکو، «سرگئی ریابکوف» معاون وزیر امور خارجه روسیه ابراز امیدواری کرده که قبل از فرارسیدن ضرب‌الاجل ۲۱ فوریه (سوم اسفندماه ۹۹) ایران برای بازگشت امریکا به تعهدات برجامی، مصالحه‌ای در خصوص برجام به دست بیاید. ریابکوف روز پنج شنبه در یک کنفرانس خبری گفت: «با توجه به قانونی که به تصویب ایران درآمده است و با در نظر گرفتن ضر‌ب‌الاجل ۲۱ فوریه، زمان زیادی نداریم تا ایران گام بعدی را در جهت کاهش تعهدات (برجامی) خود که به صورت داوطلبانه پذیرفته بود، بردارد. بهتر است مصالحه‌ای را پیدا کنیم که به جلوگیری از تنش‌های بیشتر قبل از آن ضرب‌الاجل کمک کند.» البته ریابکوف گفته که «احتمالاً انجام یکباره این کار (بازگشت امریکا) غیرممکن است»، ولی هشدار داده «به تعویق انداختن این اقدام اشتباه است. ما به وضوح این مسئله را به امریکایی‌ها اعلام می‌کنیم.» معاون وزیر خارجه روسیه می‌گوید: «ما منطق اقدامات آن‌ها و دلایلی که ایران را تحریک (به کاهش تعهدات برجامی) کرده، درک می‌کنیم.». با این حال، او گفته «ضروری است که خویشتنداری پیشه کرد و یک رویکرد مسئولانه را در پیش گرفت.» این در حالی است که اروپاییان در رویکردی متفاوت از آنچه که مسکوآن را درک کاهش تعهدات تهران خوانده، در حال کوبیدن بر طبل رویارویی هستند. وال‌استریت ژورنال چهار شنبه گزارش محرمانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را منتشر کرد که می‌گوید: «ایران تجهیزات جدیدی را به تأسیسات هسته‌ای اصفهان وارد و تولید اورانیوم فلزی را از روز ۸ فوریه (۲۰ بهمن) آغاز کرده است.»‌اورانیوم فلزی، ماده‌ای تولید شده از فلز اورانیوم طبیعی است که ایران گفته از آن برای اهداف تحقیقاتی استفاده می‌کند، ولی سه کشور اروپایی امضاکننده توافق هسته‌ای ایران روز جمعه با صدور یک بیانیه مشترک اعلام کردند: «ما دولت‌های فرانسه، آلمان و پادشاهی متحده (انگلیس) با نگرانی بسیار تأییدیه اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را که طی آن اعلام شده، ایران در حال تولید اورانیوم فلزی است نگاه کردیم، اقدامی که نقض برجام است. طبق برجام، ایران متعهد شده که طی ۱۵ سال در زمینه فعالیت‌های تولید یا به دست آوردن اورانیوم فلزی یا تحقیقات و توسعه روی استخراج اورانیوم اقدام نکند.»‌وزارت امور خارجه فرانسه نیز در بیانیه‌ای جداگانه از ایران خواست از برداشتن گام‌هایی که می‌تواند به «وخیم‌تر شدن» وضعیت توافق هسته‌ای منجر شود خودداری کند.

تل‌آویو دنبال اخلال

وزیر خارجه قطر گفته که دوحه تلاش می‌کند تا تنش‌ها در منطقه کاهش یابد و روند سیاسی و اقدامات دیپلماتیک برای بازگشت به توافق هسته‌ای از سرگرفته شود. رسانه‌های قطری با اشاره به تماس‌های تلفنی اخیر شیخ محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، وزیر امور خارجه این کشور با «رابرت مالی» نماینده ویژه امریکا در امور ایران و «جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی امریکا نوشتند که دوحه تلاش می‌کند با بازگشت همه طرف‌ها به برجام تنش در منطقه کاهش یابد. «مولود چاووش اوغلو» وزیر خارجه ترکیه نیز روز پنج شنبه در گفتگو با «محمد عبدالرحمن آل ثانی» همتای قطری خود، به توافق هسته‌ای ایران اشاره کرد و گفت که ترکیه و قطر بر خود واجب می‌دانند در راستای حل اختلافات میان ایران و امریکا تلاش کنند. «محمد بن عبدالرحمن آل ثانی» وزیر خارجه قطر نیز گفت: «ایران و ایالات متحده را برای حل دوباره بحران هسته‌ای از طریق دیپلماتیک تشویق می‌کنیم.» در مقابل، «مایکل اُرِن» سفیر سابق رژیم صهیونیستی در ایالات متحده، خواستار تشکیل «جبهه متحد» علیه بازگشت به توافق هسته‌ای ایران شد. میر بن‌شبت، مشاور امنیت ملی رژیم صهیونیستی نیز در گفت‌وگویی با جیک سالیوان، همتای امریکایی خود در خصوص ایران داشته است.