محمد اسماعیلی:
مجله خبری«رهوا» آژان پرووکاتور (به فرانسوی مامور تحریک«inciting agent»): فردی است که برای شناسایی و دستگیری افراد مستعد ارتکاب جرم سیاسی یا اجتماعی وارد جمع آنها میشود و آنها را به ارتکاب جرم ترغیب میکند.
یک مامور تحریک یا آژان پرووکاتور ممکن است عضو یک سازمان مجری قانون باشد که بر اساس احساس وظیفه خود یا تحت دستور شخص دیگری عمل کند.
آژان پرووکاتورها ممکن است هر گروهی مانند حزب سیاسی یا یک شرکت، اتحادیه، اعتراض یا تظاهرات مسالمتآمیز را هدف قرار دهند.
بخشی از وظیفه سردسته تظاهرات این است که از نفوذ آژان پرووکاتورها با مستقر کردن و به صف درآوردن سازماندهندگان در مجامع بزرگ و جنجال برانگیز جلوگیری کند.
در حالیکه این شیوه از زمانهای کهن در سراسر جهان انجام میشود، عملیات مخفی مدرن در فرانسه در اوایل قرن ۱۹ توسط اوژن-فرانسوا ویدوک افزایش یافت . بعدها در همان قرن پلیس، فعالان اتحادیهای را هدف قرار میداد که از پلیسهای لباس شخصی میترسیدند. از اینرو آژان پرووکاتور در فرانسه مانند انگلیس و آلمان گسترش یافت .
یک آژان پرووکاتور میتواند یک افسر پلیس یا مامور مخفی پلیس یا یک مامور سیستم امنیتی و قاضی و ژنرال باسد که مظنونان را به انجام جرم تحت شرایطی ترغیب کنند تا شواهدی را بتوانند به دست آورند.
آژان پرووکاتور کسی است که حق کمیسیون یک جرم را به دیگری پیشنهاد میکند به این امید که آنها با این پیشنهاد موافقت کنند و مجرم شناخته شوند.
یک سازمان سیاسی یا دولتی ممکن است از آژان پرووکاتورها علیه مخالفان سیاسی استفاده کند. پروکاتورها تلاش میکنند تا مخالفان را به انجام اقدامات بیاثر یا زیانآور ترغیب کنند تا نفرت عمومی را برانگیزانند یا بهانهای برای خشونت علیه مخالفان به دست آورند.
از لحاظ تاریخی، جاسوسها برای نفوذ کردن، دیدهبانی کردن، اختلال یا خرابکاری در فعالیتهای جمعی استخدام میشدند و از تاکتیک های آژان پرووکاتورها استفاده میکردهاند.
فعالیتهای آژان پروکاتور مباحث اخلاقی و حقوقی را به وجود میآورد. در حوزه قضایی حقوق عمومی، مفهوم قانونی فریب یا اغفال ممکن است اعمال شود اگر انگیزه اصلی برای این امر، جاسوسی یا پرووکاتوری باشد
https://rahva.ir/?p=15418